سپیده راضی - گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسن بادینی - گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تداوم اعمال تحریمها علیه ایران و آثار زیانبار آن بر اشخاص حقیقی و حقوقی متعدد لزوم تعیین دامنه مسئولیت مدنی ناشی از اعمال تحریم را به عنوان یک مسئله مهم مطرح کرده است. روشن شدن این موضوع نیازمند بررسی دیدگاههای فکری حاکم بر حدود مشروعیت تحریم و سپس تعیین دامنه مسئولیت مدنی ناشی از اعمال تحریم نامشروع در حقوق داخلی و حقوق بینالملل است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از ابزار کتابخانهای به بررسی تحلیلی ابعاد یادشده میپردازد. نظر به تفاوت مفهومی مبانی مسئولیت مدنی در حقوق داخلی و حقوق بینالملل، مسئولیت مدنی ناشی از اعمال تحریم در حقوق داخلی تابع نظریه تقصیر نوعی و در حقوق بینالملل تابع نظریه خطر است. اما هر دو نظام داخلی و بینالملل دارای این نقطه مشترک اند که نفس ارتکاب عمل ناقض حقوق بینالملل را به عنوان یک عنصر نوعی فارغ از عمدی یا غیرعمدی بودن آن عمل موجب تحقق مسئولیت میدانند. بدین ترتیب، اعمال تحریمهایی که وضع یا اثر آن ناقض مقررات بینالمللی است موجب تحقق مسئولیت مرجع تحریمکننده میشود.

تحریم, حقوق بین الملل, حقوق داخلی, مبنای مسئولیت مدنی