آرزو خسروی فورگ - Department of Geology, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
آزاده ملک زاده شفارودی - Department of Geology and Research Center for Ore Deposit of Eastern Iran, Faculty of Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
امیر مهدوی - Department of Geology, Faculty of Sciences, Birjand University, Birjand, Iran

رخداد معدنی مس­آرک در ۵۵ کیلومتری شمال­غربی شهر بیرجند در استان خراسان­جنوبی واقع است. واحد­های سنگی دربرگیرنده این رخداد شامل ماسه­سنگ­های فلیش­گونه نازک تا متوسط­لایه به رنگ های قرمز و خاکستری به سن ائوسن هستند.  کانی­زایی مس در بخش بالایی ماسه­سنگ­های خاکستری پهنه شسته شده و بصورت عدسی شکل رخ داده است. دست کم دو افق کانه زایی شناسایی شد؛ هر یک از افق­ها از سه پهنه قرمز اکسایشی، پهنه شسته­شده و پهنه احیایی کانه­­زایی شده تشکیل شده­اند که در رخداد مس­آرک، بخش های کانه­دار درون بخش شسته شده افق­های احیایی وجود دارد. بافت ماده معدنی در این کانسار جانشینی و دانه پراکنده است. وجود پیریت های فرامبوئیدی در افق های کانه دار و نیز سالم ماندن ساختارهای سلولی جانشین شده با سولفیدها نشان می دهند که این کانسار در مراحل اولیه درونزایی و پیش از تدفین عمقی تشکیل شده است.کانه­زایی در منطقه آرک از دید سنگ­شناسی (سنگ میزبان ماسه­سنگی گری وک تا لیت ارنایت)، کانی­شناسی ماده معدنی (کالکوسیت، کوولیت)، ساخت و بافت، چینه شناسی و عامل­های کنترل کننده کانه­زایی (وجود آثار و بقایای گیاهی به عنوان عامل اصلی احیاکننده محیط، نفوذپذیری مناسب سنگ میزبان) مانند کانسارهای مس رسوبی نوع لایه های سرخ است.

Mineralogy, structure and texture, revitalization horizons, Birjand, sedimentary copper., کانی شناسی؛ ساخت و بافت؛ افق های احیایی؛ بیرجند؛ مس رسوبی.