عبد الله محمدی - استادیار گروه حکمت عملی موسسه آموزشی و پژوهشی قم

علامه مصباح یزدی پیش و پس از انقلاب اسلامی پرچمدار مقابله با شبهات بود. بسیاری از این شبهات از ناحیه علوم انسانی وارد فضای فرهنگی کشور شده است؛ لذا ایشان اعتنای جدی به این علوم داشتند. ایشان از متفکرانیاند که در رویارویی با افکار وارداتی و شبهات، رویکردی عالمانه و به دور از افراط و تفریط دارند. مواجهه او با شبهات و افکار وارداتی مبتنی بر الگویی خاص است. این الگو را می توان در دو ساحت اصول علمی و اصول اخلاقی تبیین کرد. در این مقاله که با روش کتابخانه ای در جمع آوری اطلاعات و روش توصیفی تحلیلی در تحلیل داده ها سامان یافته است، اصول علمی و اخلاقی این روش اصطیاد و معرفی شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد تاکید بر موضوعات اصلی و پرهیز از مسائل فرعی، مطالعه علوم انسانی و شبهات به مثابه یک کل منسجم، ارائه نگرش ایجابی و مولد، تقریر دقیق محل نزاع در مناقشات فکری، توجه توامان به رابطه نظر و عمل، نگرش تبارشناختی به تفکرات مادی و تفکیک میان انگیزه و انگیخته از مهم ترین اصول علمی ایشان در پاسخگویی به شبهات است. همچنین پرهیز از تعصب، رعایت انصاف و تواضع علمی، بیان نرم و نهراسیدن از سرزنش مخالفان از اصول اخلاقی ایشان به شمار می رود.

علامه مصباح یزدی, روش شناسی, شبهات, نگرش نظام وار, اخلاق نقد