ناهید طیبی - دکتری تاریخ اهل البیت جامعه الزهراء قم

بررسی کیفیت تشریع احکام با توجه به ترتیب تاریخی نزول سوره ها و آیات، دریچه ای نو در تحلیل احکام فقهی و الگویی برای روش تفهیم، تعمیق و تبلیغ فراروی محقق می گشاید. تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که روند تشریع حکم حجاب شرعی بر اساس ترتیب تاریخی نزول، چگونه بوده و چه الگوی تبلیغی به دوره معاصر ارائه می دهد. یافته ها نشان می دهد مطابق با ترتیب تاریخی نزول، مهندسی حجاب در قرآن کریم از آیات پوشیدگی تا وجوب حجاب شرعی بر اساس «اصل تدرج» در روان‎شناسی یادگیری، در چهار سوره و شش مرحله تنظیم شده است. در سورههای اعراف (سوره ۳۸)، نحل (سوره ۷۰)، احزاب (سوره ۹۰) و نور (سوره ۱۰۳) از پوشیدگی تا حجاب شرعی در شش مرحله بیان نیاز فطری بشر به پوشیدگی، ذکر ابزار تهیه پوشش و زینتهای آن، کارکرد طبیعی پوشش که حفاظت از گرما و سرماست، تشریع حجاب اختصاصی زنان و دختران پیامبرˆ و زنان مومنان و تشریع حجاب شرعی عمومی صورت می گیرد و آخرین مرحله، رخصت به زنان سالخورده است. البته توصیف محاسن زنان بهشتی با پوشیدگی و زی عفیفانه نیز به ترتیب در سورههای طور (سوره ۳۴)، ص(سوره ۳۸)، واقعه (سوره ۴۶)، صافات (سوره ۵۶) و الرحمن (سوره ۹۷) دیده می شود. با بهره گیری از الگوی قرآنی «تدریج در تشریع حجاب شرعی» می توان در ترویج، تعمیق و تبلیغ حکم حجاب، شیوه نو ارائه داد و ابتدا از اندیشه و سپس از انگیزه و معرفی نمونههای تراز جهت شکل دهی رفتار و زیست باحجاب و عفیفانه بهره برد.

حجاب شرعی, تبلیغ حجاب, ترتیب تاریخی نزول, اصل تدرج, الگوی قرآنی تبلیغ