نصیبه حقیقت پور - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه گلستان- گرگان
وحید رویانی - استادیار دانشگاه علوم انسانی گلستان، گرگان
ارسطو میرانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد، گرگان

آلفرد آدلر یکی از شاخص ترین شاگردان فروید بود که با جدایی از وی مکتب روانشناسی فردنگر را بنیان نهاد. طبق نگرش او محیط ، خودپنداره و اهداف در سبک زندگی اشخاص نقش بسزایی دارند و بر همین اساس روانشناسی خود را بر چند اصل عقده حقارت، سبک زندگی ، برتری جویی ، خودآگاهی و غایت نگری بنا نهاد. در پژوهش حاضر، شخصیت بهمن در بهمن نامه و شاهنامه از این منظر مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص گردد بهمن از دیدگاه آدلر چه شخصیتی دارد و دلایل انتقام جویی و برخی رفتارهای غیرمنطقی او چیست ؟ نتایج پژوهش نشان می دهد واکنش های بهمن هنگام رسیدن به قدرت، جزء متشکله ساختمان شخصیت و سبک زندگی او نیست ، بلکه این واکنش ها اهداف، باورها و اصول اخلاقی بهمن را شکل می دهند. همچنین محیط و فرهنگ ، نقش بسیار چشمگیری در زندگی وی داشته است . او شخصیتی سفید، سیاه و خاکستری ندارد، از دیدگاه آدلر بیماری است که برخی ویژگی های روانرنجوران در وی دیده می شود. بهمن در جایگاه پادشاه و همسر به خاطر آسیب های عاطفی و روانی ، دچار عارضه هایی چون ناامیدی ، سرخوردگی ، بدگمانی ، بی اعتمادی و ترس و حقارت شده و برای رهایی از این احساسات، خودکامگی ، ستیزه جویی و سلطه طلبی پیشه کرده است که خاطرات شخصی و جمعی نیز در این روند بی تاثیر نبوده است . اما بهمن در نیمه دوم عمر خود و در نقطه ای از مسیر زندگی و هنگام حرکت به سوی دخمه ها، به وسیله الواح و رویا دچار تحول شده و در مسیر خودآگاهی قدم می گذارد.

آدلر، بهمن ، خودپنداری ، عقدهی برتری ، گرایش های محافظ .