محمدتقی کاشکی - مشهد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی،
محمد خسروشاهی - تهران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،

به نظر می رسد گیاهان ناحیه مرطوب پلایا بیش از آنکه با محدودیت رطوبت مواجه باشند با محدودیت های آب و خاک از قبیل شوری و قلیائیت و ماندابی شدن روبرو هستند. به منظور اثبات این مهم و تعیین نقشنوسانات رطوبتی در رویش و پراکنش جوامع گیاهی حاشیه پلایا، عملیات پایش و اندازه گیری دوره ای 90 با استفاده از - رطوبت خاک در ناحیه توسعه ریشه و بررسی روند تغییرات آن در طول سال آبی 09 TDRبه روش مقطع برداری انجام شد. بدین منظور در کل محدوده مورد مطالعه با توجه به تغییرات پوشش گیاهی، تعداد 5 ترانسکت طولی انتخاب و بر روی هر خط ترانسکت تعداد 4 خاکرخ در هر بار مراجعه بهعرصه حفر گردید. پس از ثبت داده های رطوبتی ماهانه، میانگین داده ها محاسبه و با انجام آنالیز آماری با استفاده از برنامه SAS ، جدول آنالیز واریانس ترسیم گردید و مقایسه مستقل میانگین های رطوبت خاکتحت تاثیر تیمارهای مذکور با روش حداقل مربعات Lsmeans در سطح 1 و 5 درصد انجام پذیرفت. نتایج نشان داد نوسانات رطوبتی خاک در ناحیه رایزوسفر تابع خصوصیات خاک بوده و صعود کاپیلاری رطوبت درخاک های با بافت سلیتی لوم، لوم و رسی لومی در ناحیه مرطوب پلایا، دسترسی جوامع گیاهی شورروی را به رطوبت آسان نموده لیکن سهل الوصول بودن آن به آستانه تحمل اسمزی گیاهان مربوط است و از اینحیث پوشش گیاهی حاشیه کویر بجستان دارای اشکوب بندی خاصی است به طوریکه جوامع گیاهی Halocnemum strobilaceum ، Halostachys blangeriana و Liminium carmusum بعنوان گونه های هیگروهالوفیت اجباری، جامعه گیاهی اشنان Seidlet zia rosmarinus به عنوان هیدروهالوفیت و جامعه گیاهی گز به عنوان جامعه درختچه ای شورروی و Alhagi camelorum به عنوان هالوفیت همی کریپتوفیت طبقه بندی می گردند.

رطوبت، پلایا، نوسانات، رایزوسفر، TDR