علی محمدی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران- ایران

ابداع و تفکیک زبان علمی یا ارجاعی از زبان عاطفی از دستاوردهای درخشان زبان شناسی و نظریه ادبی فرمالیسم روسی در قرن اخیر است که باعث بارور شدن مطالعات علوم انسانی گردید. با این وجود، بنابه دلایل پیچیده و متعدد اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی در دوره تاریخی گذشته در ایران در بسیاری از حوزه های علمی ، زبان ارجاعی با زبان عاطفی در هم آمیخته شده است ، یکی از این حوزه های علمی ، تاریخ نگاری سنتی به ویژه از قرن ششم تا پایان قرن سیزدهم هجری - شمسی است . نفثه المصدور یک متن ادبی - تاریخی ، نوشته شهاب الدین محمد خرندزی زیدری نسوی است ، زیدری نسوی منشی برجسته جلال الدین خوارزمشاه، این کتاب را به نثر فنی و مصنوع درباره آغاز حمله مغول به ایران و شرح مصائب و تلخ هایی که بر سر نویسنده آمده است ، نوشته است . این کتاب عمدتا بیانگر احساسات و تاثرات فردی نویسنده درباره این رویداد تاریخی است . در این مقاله ، به روش توصیفی - تحلیلی بعد از بررسی و تحلیل عوامل شناوری زبان فارسی در طول تاریخ به بررسی و نقد مصادیق شناوری کلمات در کتاب نفثه المصدور پرداخته شده است . این کتاببیانگر تقدم فرم بر محتوا که همان تاریخ است ، می باشد. در این کتاب مطالب و گزاره های تاریخی در لفاف عبارت پردازی و صنایع ادبی متعدد و متراکم کم رنگ می گردد. در مجموع تاریخ در این کتاب قربانی شناوری زبان فارسی شده است . البته مبرهن است مساله شناوری زبان فارسی برای جامعه ایرانی ، عواقب خطرناک تاریخی داشته است .

شناوری کلمات، نفثه المصدور، خودکامگی ، زبان علمی ، زبان عاطفی ، زیدری نسوی ، تاریخ نگاری سنتی .