قاسم امینی - کارشناس ارشد آمار شرکت آب و فاضلاب استان قم
زهره سعیدی - کارشناس ارشد آمار اقتصادی اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز

در ایران به دلیل کمبود منابع آبی امروزه یکی از بهترین راههای دستیابی به تخصیص کارآمد این منابع، مدیریت عرضه وتقاضای آب است که این مهم نیز با قیمت گذاری صحیح در بخش های مختلف مصرف از جمله آب شرب خانگی قابلاعمال است. در مقاله حاضر به بررسی نقش و تاثیر تعرفه آب بر میانگین مصارف طبقات دهگانه خانگی شهر قم پرداخته شده است.در این تحقیق با استفاده از نمونه تصادفی ۸۴۸۸۷ تایی از مشترکین خانگی شهر قم طی سال های ۱۴۰۱-۱۳۹۲ چگونگی تاثیر تعرفه آب بر میانگین مصرف ماهانه طبقات ده گانه توسط مدل پنل دیتای فضایی مورد بررسی قرار گرفت. بعد از برازش سه مدل خطا فضایی، وقفه فضایی و دوربین فضایی، ملاحظه شد مدل دوربین با کمترین معیار اطلاعات آکائیک برابر ۱۰/۷۵به عنوان بهترین مدل انتخاب گردید. ضریب خود رگرسیون فضایی در این مدل برابر ۰/۱۸۸ می باشد. نتایج نشان داد افزایشتعرفه آب در طبقه آخر باعث کاهش اندک در میانگین مصرف ماهانه آب در این طبقه می شود. با توجه به ضریب کوچک و مثبت همسایگی طبقه نهم ۰/۰۰۰۷۳ افزایش تعرفه در همسایگی طبقه نهم باعث افزایش اندکی در میانگین مصرف طبقه نهم خواهد شد . از طرفی افزایش تعرفه اثر معناداری بر میانگین مصرف ماهانه سایر طبقات نداشته است و میانگین ها تقریبا در هر سال رفتار مشابه و پایداری از خود نشان می دهند

تعرفه آب، طبقات دهگانه مصرف آب، پنل دیتا، مدل فضایی