میلاد شیردل - دانشجوی ارشد تحقیقات آموزشی، بخش تخصصی پژوهش و سنجش، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران.
کیوان صالحی - دانشیار بخش تخصصی پژوهش و سنجش؛ دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی؛ دانشگاه تهران، تهران، ایران
هاجر قدیریان - مدرس دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

در دوران کنونی، دانشگاه ها به ویژه دانشگاه های ایرانی با مسائل گوناگونی در حوزه ی نگارش علمی مواجه هستند. جذابیت نگارشی از مهمترین ویژگی های مخاطب محوری در نگارش علمی است. شواهد میدانی و اسناد پژوهشی نشانگر کم توجهی به این ویژگی راهبردی است. این واقعیت، ضرورت توجه و تلاش برای شناسایی نظام نشانگرهای سنجش کیفیت جذابیت نگارشی و ارائه راهکارهایی برای ارتقای آن را دوچندان می سازد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نظام نشانگرهای سنجش کیفیت جذابیت نگارشی در نگارش علمی دانشگاهی انجام شده است. بدین منظور از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شد. میدان پژوهش، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران است. نمونه پژوهش، ۱۲ نفر از استادان و مدرسان بودند که به شیوه هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شده و با آن ها مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد؛ در مصاحبه نهم، داده ها به اشباع رسیدند و برای اطمینان، ۳ مصاحبه دیگر نیز انجام شد. تحلیل مصاحبه ها با استفاده از راهبرد دیکلمن، به شناسایی ۵۱ نشانگر و دسته بندی آن در قالب ۹ ملاک سنجش ویژگی های جذابیت نگارشی شامل «خلاقانه نویسی»، «برانگیزانندگی نوشتاری»، «مختصر نویسی»، «ساده نویسی»، «شفافیت نگارشی»، «نظم صفحه آرایی»، «خلاصه کننده های جذاب (استفاده مناسب از علائم گرافیکی)»، «انسجام بخشی درون متنی» و «صحیح نویسی نوشتاری»، انجامید. به نظر می رسد رعایت نشانگرها و ملاک های جذابیت نگارشی بتواند در بهبود کیفیت نوشتارها، افزایش گرایش به مطالعات، ارتقای فرهنگ مطالعه و استفاده از یافته های علمی نقش مهمی را ایفا کرده و آن ها را تسهیل نماید. در انتها، بحث و نتیجه گیری با توجه به یافته های پژوهش حاضر و سایر پژوهش ها انجام شد و راهکارهایی نیز ارائه گردید.

پدیدارشناسی, جذابیت نگارشی, دانشجویان, مخاطب محوری, نگارش علمی