سیده فاطمه سلیمی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم آمل
فریده فتوی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تفسیرو علوم قرآن مجید، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی آمل، ایران

از دیدگاه سبک­شناسی لایه­ای، قرآن­کریم با شیواترین تکنیک­های سبک­ساز، آموزه­های اخلاقی_تربیتی را مفهوم­سازی نموده است؛ هر یک از لایه­های زبانی فی­نفسه بنیان ارتباط نبوده بلکه روابط بینافردی با زایش معانی نوین شکل می­گیرد. در میان مفاهیم قرآن کریم، «ادعیه قرآنی» به عنوان هسته­ی عبادت، بسامد بالایی از ظرافت­های معنایی را در زیر و بم شاخصه­های ممتاز زبانی و به ویژه لایه­ی واژگانی به خود اختصاص داده است؛ براین اساس نوشتار حاضر بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی و با رویکرد سبک­شناسی لایه­ای و مطالعه­ی موردی لایه­ی واژگانی، آموزه­های تربیتی را در هفده ادعیه قرآنی استخراج نموده و به این سوال پاسخ گوید که از چه اختیارات زبانی جهت زایش مفاهیم تربیتی استفاده شده است؟ رهیافت­های حاصل آنکه، واکاوی لایه­ی واژگانی در قالب مولفه­های آوایی، ساخت­واژی و جایگزینی واژگانی، مفاهیمی مانند کمال­گرایی، ادب گفتمانی، فروتنی داعی مقابل مدعو، ضرورت شکر نعمات و...را فراهم ساخته تا الگویی قرآنی جهت کاربردینه سازی انسان کامل و تجسم سعادت ابدی شکل گیرد. گفتنی است نوع تقاضاها، رتبه­بندی و اولویت­بندی درخواست­ها وعوامل دستیابی به تقرب الهی با بررسی الگومدار و روشمند سطوح سبک­شناختی قابل ارزیابی می­باشد.

سبک شناسی لایه ای, آموزه های تربیتی, لایه ی واژگانی, ادعیه قرآنی