طیبه جعفری هرندی - کارشناس حقوق قضایی دانشگاه علمی و کاربردی شهرستان هرند
امیرحسین احمدی هرندی - دکتری تخصصی حقوق خصوصی ؛ مدیر گروه حقوق علمی وکاربردی

پیام رسان ها و به طور کلی فضای مجازی امروزه یکی از نیازهای زندگی بشری شده است و به هیچ وجه نمیتوان از آن دوری ،گزید چرا که صرف نظر از جنبه های سرگرمی که این پیام رسانها میتوانند برای همه افراد فراهم کنند کاربردهای ارتباطی نیز میتوانند داشته باشند در واقع بشر امروزی ناگزیر از زندگی کردن در فضای مجازی است و در این میان احکام فضای واقعی نیز بر فضای مجازی تسری پیدا خواهد کرد . در واقع تفاوتی نمیکند که افراد در یک جمع به طور مثال ۰۳ نفره به گفت وگو بنشینند و یا اینکه این گفت و گو در یک گروه پیام رسانی چون تلگرام و یا سروش و یا بله و یا نرم افزارهای مشابه باشد. در هردوی آنها عنصر اصلی گفت و گو است که این گفت وگو میتواند همراه با بیان عقاید شخصی وکاملا عادی باشد و یا اینکه میدانی باشد برای افرادی که میخواهند از این شرایط سو استفاده کنند و برخلاف هنجارها و باورهای معروف عرفی در جامعه دست به توهین و یا افترا و یا نشر اکاذیب بزنند تمامیاحکامی که در فضای واقعی برای این قبیل از جرایم وجود دارد در فضای مجازی نیز قابل طرح است و از طرفی قابلیت انتساب به افراد در آن وجود دارد؛ بنابراین این تعاملات و گفت و گوها نیازمند سازماندهی میباشد لیکن نه سازمان دهی به آن صورت که آزادی بیان افراد را تحت تاثیر قرار دهد باری این برنامه ها میتوانند در صورتی که سازماندهی نشده باشند مامنی برای مجرمان در جهت مرتکب شدن جرایم قرار گیرند که در این پژوهش با بررسی شایعترین جرایم ارتکابی از سوی مدیرانی که در این پیام رسانها فعالیت میکنند به طرح مسئولیت کیفری آنان میپردازیم لازم به ذکر است که نرم افزارهایی چون بله و سروش و یا گپ محیطی همچون تلگرام دارند با این تفاوت که تلگرام در خارج از کشور سرور دارد در حالی که سرورهای برنامه های داخلی در داخل کشور قرار گرفته اند در مورد اینستاگرام هم که ماهیتی جداگانه دارد نرم افزار مشابهی برای آن در داخل کشور وجود ندارد که قابلیت تسری احکام اینستاگرام به آن وجود داشتهباشد؛ بنابراین الگوی ما در این پژوهش نرم افزارهای تلگرام و اینستاگرام هستند و طبیعی است که پرداختن به سایر نرم افزارهای مشابه از جهت تعین مسئولیت کیفری مدیران در آنها حشو و کاری زائد است، پس تمامی احکامی که در این دو نرم افزار وجود دارند قابلیت تسری به سایر نرم افزارهای مشابه را نیز داراست.

ایتا ، مسولیت کیفری ، نرم افزار ، مدیران