مرضیه مشعل پورفرد - Assistant Professor, Faculty of Educational sciences and Psychology, Payame Noor University, Tehran, Iran

زمینه و هدف: کم توانی ذهنی به نوعی ناتوانی اشاره دارد که به­واسطه محدودیت معنی دار فرد در کارکرد های شناختی، مهارت های اجتماعی و سازشی، قبل از ۱۷ سالگی، شناسایی می شود. حرفه آموزی و مشاوره شغلی با هدایت و توسعه توانایی های افراد کم توان ذهنی، آن ها را برای زندگی مستقل و سازگار پرورش می دهد، به گونه ای که متناسب با توانایی و استعدادهایشان محیط شغلی متناسبی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر حرفه آموزی بر مهارت های اجتماعی و توانایی های شناختی دانش آموزان پسر کم توان ذهنی آموزش پذیر انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش نیمه­تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پسر ۱۷-۱۳ سال کم توان ذهنی آموزش پذیر شهر اهواز در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بودند. نمونه گیری به روش تصادفی چند مرحله ای انجام شد که شامل ۳۰ دانش آموز پسر به­طور تصادفی در گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) بودند. دانش آموزان گروه آزمایش ۲۰ جلسه ۴۵ دقیقه ای، برنامه حرفه آموزی دریافت کرد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از ابزارهای مقیاس مهارت های اجتماعیGresham  وElliot  و پرسش­نامه توان­مندی های شناختی Nejati جمع آوری شد و به روش آنالیز کوواریانس چندمتغیره تجزیه­ و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از افزایش معنی دار میانگین نمره مهارت های اجتماعی و توانایی های شناختی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون بود (۰۰۱/۰>P). هم­چنین، بیشترین اندازه اثر مربوط به متغیر مهارت­های اجتماعی (۶۶۷/۰) بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که برنامه آموزشی مبتنی بر حرفه آموزی بر مهارت های اجتماعی و توانایی های شناختی دانش آموزان پسر کم توان ذهنی آموزش پذیر موثر است، لذا با تبیین نحوه به­کار گیری روش های آموزشی می توان به بهبود عملکرد در این افراد یاری رساند. واژه های کلیدی: حرفه آموزی، مهارت های اجتماعی، توانایی های شناختی، کم توان ذهنی آموزش پذیر

Vocational training, Social skills, Cognitive abilities, Educable mentally retarded, حرفه آموزی, مهارت های اجتماعی, توانایی های شناختی, کم توان ذهنی آموزش پذیر