رضوانه رحمت آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سی
حجت اله مظاهری لقب - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سی
سیدسعید موسوی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سی
کمال قدردان - کارشناس پژوهشی، پردیس کشاورزی دانشگاه تهران. کرج.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی یونجه زراعی L. Medicago sativa ، تعداد 87 ژنوتیپ داخلی و خارجی یونجه در قالب طرح کاملاتصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا، طی سال زراعی 90-89از نظر صفات زراعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف ژنوتیپهای مورد مطالعه برای کلیه صفات معنیدار بود. نتایج مقایسه میانگین صفات حاکی از آن بود که ژنوتیپهای Xl312 75 ، فیضFc32666 48 و همدانی 78 دارای بیشترین عملکرد علوفه خشک بودند و از نظر عملکرد بذر بیشترین میزان به ژنوتیپ- های رنجر 77 ، قرهیونجه 191 و کریساری ترکیه 2122 تعلق داشت. در تجزیه خوشهای به روشk-means ژنوتیپها در 3 گروه قرار گرفتند.ژنوتیپهای تشکیل دهنده خوشه 2 از نظر صفات عملکرد خشک و تر علوفه و عملکرد بذر به عنوان ژنوتیپهای برتر شناخته شدند.

یونجه زراعی، تنوع ژنتیکی، عملکرد بذر، صفات مورفولوژیک، تجزیه خوشهای