سارا سلیمانی کشکولی - دکتری ادبیات غنایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

انواع ادبی ژانرها گونه ای از قالب گفتاری تثبیت شده ای هستند که بر اثر قوام برخی کاربردهای زبانی در تاریخ ماندگار شده اند. اما ممکن استطی استعمال مجدد دچار تغییر و تحول و احیانا نابودی کامل شوند. گفتمان عبارت است از کاربرد زبان به منزله یک امر اجتماعی. ما می توانیمفرآیند زبان را که حقیقت از آن طریق خود را تحمیل می کند با شناخت گفتمان، درک کنیم. هدف این مقاله شناخت بیشتر انواع ادبی باتوجه به گفتمان ها و رابطه این دو مفهوم است. پس از شرح مفاهیم معرفی_ژانر گفتمان به بررسی رابطه گفتمان و انواع ادبی این دو در سهنوع ژانر غنایی، حماسی و حکمی_تعلیمی پرداخته شده است. نتیجه نشان می دهد ژانر غنایی علاوه بر تاثیر پذیری از گفتمان ها. بیشتر از سایرژانرها توانایی گفتمان سازی دارد؛ در مقابل, در ژانر حماسی که شاعر در آن به نظم داستان های تاربخی و اسطوره ای می پردازد. از گفتمان هایرایج در جامعه تاثیر می پذیرد. ژانر حکمی_تعلیمی نیز از جهت تاثیرپذیری از گفتمان، مانند ژانر حماسی است. به این معنی که شاعر اصولاخلاقی جامعه و بایدها و نبایدها را منظوم می کند و این باید و نبایدها، گفتمان هایی هستند که با قدرت تثبیت شده اند و ممکن است تغییرکنند. ژانر و گفتمان، پیوسته با دگرگونی های جوامع متحول می شوند.

انواع ادبیات گفتمان، حماسی، غنایی، حکمی- تعلیمی