طاهره خراط طاهردل - دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، پردیس البرز، دانشگاه تهران
منوچهر اکبری - استاد تمام زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

نگارگری کلامی یا تصویرسازی در واژگان و بافت کلام یکی از ابزارهای بلاغت است. با بهره گیری از این ابزار مقلف می کوشد تا مفاهیمذهنی و هدف غایی خویش را به خوانندگان عرضه کند. در این عرضه از انوا شگردها برای تزیین کلام استفاده می شود. به اعتقادنظریه پردازان علوم بلاغت هرقدر این شگردها و بهره جویی از آنها مبتکرانه تر و دارای روشمندی بیشتری باشد فاصله ذهن نویسنده باادراک خواننده کمتر می شود. محمدرضا شفیعی کد کنی از محققان دانشگاهی معاصر است. این محقق دانشگاهی در آثار خویش ازنمونه های مختلف آذین بندی کلامی بهره جسته است تا ذهن خویش را در برابر خواننده رونمایی کند. هفت اثر این مولف مورد بررسی قرارگرفته است: ادوار شعر فارسی, با چراغ و آینه، رستاخیز کلمات، زبان شعر در نثر صوفیه، صور خیال در شعر فارسی، قلندریه در تاریخ وموسیقی شعر، این هفت اثر در سال های مختلف نوشته شده است. نگارگری کلامی در آثار شفیعی در چهار مقوله دسته بندی شده است:تشبیه یا تصویر جاندارانگاری، حس آمیزی و غیر قابل شمارش انگاری، این مصادیق با بسامد قابل توجهی که دارد ویژگی سبکی این مولفرا تشکیل می دهد. این ابزار اثر قابل توجهی در تشخص محور هم نشینی وهم چنین محور جانشینی کلام این مولف دارد. فضاسازی کلامینویسنده موجب ارتقای درک خواننده از نهانی های ذهنی مولف گشته است.این مقاله مستخرج از رسالا مقطع دکتری نویسنده است.

نگارگری، کلامی، اثر، تالیفی، شفیعی کدکنی