عبدالغفار کرد - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، شهرستان راسک

شعر استعدادی است بالقوه که خداوند به بعضی از انسان ها عطا نموده است. شاعران با بهره گیری از عنصر عاطفه، خیال،نظم واژگان و رعایت اصول و قواعد شعری، دست به آفرینش این هنر زیبا و بی بدیل می زنند. لیکوها در زمره اشعارسنتی و کلاسیک فرار دارند؛ در تعریف لیکو می توان گفت: نوعی تک بیتی موزون و مقفا است که از ویژگی های شاخصفرهنگی و هنری قوم بلوچ به ویژه مردم سرحد بلوچستان به شمار می آید. این بومی سروده یک سند پرافتخار و کم نظیراز فرهنگ گذشته قوم بلوچ است که به صورت شفاهی و سینه به سینه به ما رسیده است. با بررسی در این نوع شعر،نحوه زندگی، باورها، اسطوره ها و فرهنگ پرافتخار این قوم اصیل ایرانی به چشم می خورد. می توان طبیعی ترین رویدادها،چشم اندازها و عواطف انسانی را در تصاویر و مضامین لیکوها مشاهده کرد. در این پژوهش بیشتر از روش میدانی با جمعآوری بیش از ۵۰۰ لیکو از راویان و خوانندگان مختلف و در بخش هایی از پژوهش به روش کتابخانه ای پیرامون تصاوبرادبی لیکوها تحقیق و بررسی شده است؛ این مقاله بیشتر در برگیرنده تصاویری است که بیشترین کاربرد را در میانلیکوهای منطقه سرحد بلوچستان دارند. در بررسی انجام گرفته به این نتیجه رسیدیم؛ که تصاویر لیکوها بیشتر بهزندگی روزمره قوم بلوچ اختصاص دارد. شاعران لیکوسرا با کمک صورخیال دست به نوآوری و تصویگری های بدیعی دراین نوع بومی سروده زده اند. تصاوبر به کار رفته در لیکوها بیشتر شامل: تشبیه استعاره، کنایه، مراعات النظیر، واجآرایی، طباق، تشخیص، تلمیح، اغراق و مجاز است. تشبیهات به کار رفته در این بومی سروده بدیع و نو هستند. لیکو درواقع شعر بداهه قوم بلوچ است؛ معمولا سرایندگان این نوع شعر بدیهه گو هستند. به همین جهت گاهی در لیکو بین دومصراع عدم تناسب و هماهنگی وجود دارد و در بعضی موارد. تصاویر و مضمون لیکوها جذابیت و پختگی لازم را ندارد.

لیکو، بلوچستان، سرحد، شعر عامیانه، تصاویر