زینب کریمی - گروه تاریخ دانشگاه شیراز
اصغر منتظر القائم - استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
زهرا حسین هاشمی - دکترای تاریخ اسلام، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

قبیله حمیر یکی از مشهورترین و بزرگ ترین قبایل یمنی است که در برهه ای از تاریخ، حکومت سیاسی نیرومندی در عربستان جنوبی تاسیس کرد و نامی ماندگار از خود در وقایع پیش و پس از ظهور اسلام به جای گذاشت. این قبیله با امپراتوری های بزرگ حبشه، روم و ایران مراوداتی فراوان داشت. بدین سبب میان قبایل عرب از اهمیت ویژه برخوردار بود؛ زیرا بر خلاف دیگر قبایل، صرفا یک نظام قبیله ای نبود، بلکه کارکرد دولت تاثیرگذار را نیز داشت.سوال اصلی این پژوهش این است که عملکرد و حضور قبیله حمیر در دوران پیش و پس از اسلام به چه شکل بوده است؟در این مقاله با بررسی منابع تاریخی نشان داده شد که قبیله حمیر با حضور در روند جریان های سیاسی، اجتماعی و دینی پیش از اسلام و ارتباط عمیق و ریشه دار با تاریخ اسلام به صورت عنصری فعال و تاثیرگذار در معادلات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام ظاهر شد.روش به کار گرفته شده در این پژوهش، روش کتابخانهای و پژوهشی تاریخی (Historical Research) است.

قبیله حمیر, گسترش اسلام, دوران پیامبر, مکه