محمدتقی رحمت پناه - طلبه/دانشجو

نیابت گرفتن در کارهای روزمره، امری عادی، عقلایی و حتی در مواقعی ضروری است؛ به ویژه در جوامع امروزی که به سبب پیشرفت­های مادی و تغییر سبک زندگی، وابستگی مردمان به یکدیگر بسیار بیش از پیش شده است. اما آیا درباره امور شرعی نیز مکلف می تواند برای خود نایب بگیرد و وظیفه­ای را که بر عهده خود دارد، به شخص دیگری واگذار نماید؟ این مسئله به طور جدی در فقه اسلامی بحث و بررسی شده است و فقیهان شیعه و سنی، به بیان احکام مذهبی خویش، با توجه به ادله مورد پذیرش خود پرداخته­اند. در نوشتار پیش ­رو، به یکی از موارد نایب گرفتن در فقه اسلامی، از دیدگاه اهل سنت پرداخته شده که «نیابت در حج» است. فقیهان سنی در برخورد با این مسئله، دو دیدگاه ارائه کرده و هریک استدلال­هایی آورده­اند؛ یک دیدگاه موافق نیابت در حج است و دیدگاه دیگر مخالف. با بررسی ادله هر دو گروه، این نتیجه حاصل شد که نیابت گرفتن در حج، مطابق آموزه­های اسلامی است و شریعت نبوی بر صحت آن تاکیده کرده است.

احکام حج, نیابت, فقه اهل سنت, ادله استنباط