احمد خامه یار - مسئول احیاء تراث / پژوهشکده حج و زیارت

گواهی نامه های حج اسنادی بوده اند که در گذشته با هدف تصدیق و گواهی حج گزاری و ادای مناسک مختلف آن، برای برخی اشخاص صادر می شده اند. این گواهی نامه ها معمولا به شکل طومارهایی حاوی نقاشی ها و نگاره هایی از مساجد و اماکن مقدس حرمین شریفین بوده اند که نمونه های کهنی از آنها باقی مانده است. از مشهورترین و جالب ترین این طومارها، نمونه موجود در موزه بریتانیا از سده نهم هجری است که با کتیبه ها و نقاشی های زیبایی تزیین یافته است. در این نوشتار به معرفی و توصیف دقیق طومار و کتیبه ها و نقاشی های به کار رفته در آن پرداخته شده است. بر اساس این بررسی می توان گفت که طومار مورد نظر، سند تاریخی مهمی است که در آن، اماکن مقدس مرتبط با حج و حرمین شریفین، گاه با واقع گرایی نسبی، و گاه به صورت نمادین، نمایش داده شده است.

گواهینامه های حج, طومارهای خطی, حج گزاری, هنر اسلامی, حرمین شریفین, موزه بریتانیا