سید حسن قریشی کرین - عضو هیات علمی / دانشگاه پیام نور

چکیده حج، از میان فرایض دین،  دارای جایگاهی ویژه و فلسفه و احکام خاصی است وعملی است که عالمان و محققان در مورد ابعاد و مسائل مختلف آن بسیار سخن گفته اند. در این پژوهش به ابعاد مختلف حج، از جمله مناسک، احکام، فلسفه و ضرورت، حج و اخلاق، حج و عرفان  و  دیدگاه تربیتی حج  از نظر عالم و عارف نامی ملامهدی نراقی می پردازد.  نراقی حج را با عظمت ترین ارکان دین و مهم ترین عامل نزدیکی بنده به پروردگار و موجب تزکیه نفس می داند و از نظر عرفانی حج صفای نفس را بالا می برد، کبر و غرور را می زداید و روح انسان را جلا می بخشد. نراقی نخستین مرحله این حرکت را بیرون آمدن از خود و تعلقات مادی می داند و بر این باور است که فرد با بستن احرام  از انواع تعلقات مادی و انواع امتیازات و تفاخرات و زخارف رها می شود تا حالت فرشتهگونه پیدا کند. حج، آثار تربیتی عظیمی دارد؛ یکی از این آثار ، شناخت و آشنایی مردم با آثار و احادیث رسولالله۹ و زنده نگهداشتن و به دست فراموشی نسپردن آنهاست؛ یعنی حج در واقع مروری است بر تاریخ اسلام و پیامبر۹  بلکه مروری است بر تاریخ خدا پرستی و تاریخ پیامبران از آدم تا خاتم  و تابلویی برای تمام فداکاریهای قهرمان توحید و پیامبرخاتم که حاجی با دیدن این صحنهها و مکان ها پیام میگیرد.  نراقی حج را به منزله ورود به عالم آخرت می داند. کلید واژه:  حج، ملامهدی نراقی، مناسک، احکام حج ، فلسفه حج ، اخلاق، عرفان، تربیت. *  استاد یار دانشگاه، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

کلید واژه: حج, ملامهدی نراقی, مناسک, احکام حج, فلسفه حج, اخلاق, عرفان, تربیت