سیدسجاد سهرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه تربیت مدرس
حمید دهقانی - دانشیار گروه اصلاح نباتات، دانشگاه تربیت مدرس
بهرام علیزاده - استاد یار پژوهشی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر

مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و پایداری عملکرد دانه ارقام در شرایط محیطی مختلف از اهمیت ویژه ای دربرنامه های اصلاحی برخوردار است. تحقیق حاضر با هدف بررسی پایداری عملکرد 13 لاین امیدبخش کلزا در 6اقلیم سرد کشور طی دو سال زراعی 91-89 شد. طرح آزمایشی مورد استفاده در تمامی مناطق و سال ها بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اثر متقابل سال×مکان×ژنوتیپ در سطح احتمال 5 درصدمعنی دار بود. از روش تجزیه به مختصات اصلی، برای تعیین پایداری لاین های مورد بررسی استفاده شد. با استفاده از این روش در مرحله اول ماتریس شباهت بین ژنوتیپ ها محاسبه شد، سپس با استفاده از سیکل های مختلف H و L ژنوتیپ های پایدار تعیین شدند. به این ترتیب که در سیکل H لاین های 7 و 3 ،3 به عنوان لاین های پایدار برای مناطق با عملکرد بالاتر از میانگین و در سیکل L لاین 5 به عنوان پایدارترین لاین برای مناطق نامساعد معرفی شد.

اثر متقابل ژنوتیپ×محیط، پایداری، تجزیه مرکب، تجزیه به مختصات اصلی