کیوان صفی خانی - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

آشنایی با رستنی های یک منطقه گام نخست در برنامه ریزی توسعه ای است و جمع آوری، حفظ و نگهداری گیاهان با کاربری داروئی، صنعتی، علوفه ای و خوراکی، منابع با ارزشی را فراهم می سازد. کوه قراولخانه با مساحت حدود ۱۶۵۰ هکتار، در غرب استان همدان واقع شده است. حداکثر ارتفاع کوه قراولخانه از سطح دریا ۲۶۴۸ متر است. در پژوهش حاضر، نمونه های گیاهی منطقه بر اساس روش مرسوم مطالعات تاکسونومیک، جمع آوری و با به کارگیری منابع لازم شناسایی شدند. گیاهان انحصاری، جایگاه حفاظتی آن ها و شکل زیستی گیاهان منطقه مشخص و طیف زیستی آنها ترسیم گردید. بر اساس اطلاعات به دست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه های شناسایی شده، درصد عناصر رویشی منطقه ای تعیین شد. نتایج این بررسی نشان داد در این منطقه ۴۵ تیره، ۱۷۲ جنس و ۲۵۵ گونه گیاهی وجود دارند که از این تعداد، ۲۳ گونه، انحصاری ایران هستند. تیره Asteraceae  با ۳۰ جنس و ۴۱ گونه بیشترین تنوع را دارد. از لحاظ شکل زیستی، گیاهان کوه قراولخانه به ترتیب شامل همی کریپتوفیت ها با ۱۲۶ گونه (۲۱/۴۹%) و تروفیت ها با ۶۱ گونه (۲۱/۲۴%) دارای بیشترین فراوانی هستند و سپس کریپتوفیت ها با ۳۱ گونه (۱/۱۲%)، کامفیت ها با ۲۹ گونه (۳۲/۱۱%)، فانروفیت ها با ۷ گونه (۷۳/۲%) و هلوفیت ها با ۱گونه (۳۹/۰%) در رتبه های بعدی قرار دارند. عنصر رویشی ایرانی- تورانی با ۴۶/۵۵ درصد، بیشترین سهم را در کورولوژی گیاهان منطقه دارد.

تنوع زیستی, شکل زیستی, عناصر رویشی, گونه های انحصاری, تاکسونومی