محمدحسن وکیل پور - دانشجوی دکتری دانشگاه UPM مالزی و عضو گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه تربیت

یکی از روش های مورد استفاده در محاسبه ی مزیت نسبی و ارزیابی سیاست های دولت در زمینه ی حمایت از محصولات کشاورزی و نهاده های آن ، روش ماتریس تحلیل سیاستی PAM می باشدکه معمولا اطلاعات این جدول برای یکسال زراعی تهیه می شود. یکی از مهمترین انتقادات وارده به این ماتریس، موضوع استاتیک بودن آن می باشد. از آنجایی که مزیت نسبی امری پایدار نیست وعوامل زیادی وجود دارند که می توانند مقدار آنرا تحت تاثیر قرار دهند، لذا اندازه گیری مزیت نسبی و بررسی میزان مداخلات دولت در طی یکسال زراعی نمی تواند ملاک وجود یا عدم وجود مزیتنسبی در تولید آن محصول باشد. در مطالعه ی حاضر، داده های مورد نیاز این ماتریس در بخشمحاسبات ارزش سایه ای نهاده های داخلی غیر قابل تجارت ، از تابع تولید تخمین زده شده کاب داگلاس با بکارگیری متد داده های ترکیبی کشور تقسیم شده به 5 ناحیه بعنوان مقطع و 8 سال بعنوانسری زمانی بدست آمده است. محصول مورد مطالعه عبارتست از سیب زمینی که طبق آمار و اطلاعات در کلیه ی مناطق کشور کشت و تولید می شود. یافته های این تحقیق نشان می دهد که این محصول در طول سالهای مورد مطالعه و در همه ی مناطق کشور دارای مزیت نسبی بوده است.نتایج توصیه می نماید با توجه وجود مزیت نسبی در بخش تولید در سالهای مورد مطالعه، ادامه تولیدو روند توسعه ی کشت در مناطق مختلف و بر اساس رتبه ی مزیت نسبی ادامه یابد و روند حمایتهای دولت در بازارهای محصول و نهاده به گونه ای طراحی شود که برآیند آنها مثبت بوده و به نفعکشاورزان تولید کننده ی این محصول باشد.

مزیت نسبی، ماتریس PAM ، تابع تولید، داده های ترکیبی