ژاله محسنی عراقی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بوعلی سینا
محمدرضا عبدالهی - هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا

یکی ازاجزای ضروری هربرنامه اصلاحی که برای بهبود خصوصیات گیاهان زراعی طراحی میشود تنوع ژنتیکی است درسالهای اخیر کشت سلولهای گیاهی بعنوان یکی ازمنابع بالقوه تنوع ژنتیکی سودمنددرگیاهان مطرح گردیده است واژ] تنوع سوماکلونال را برای تنوع ژنتیکی ایجاد شده درسیکل کشت بافت بکارمی برند سیکل کشت بافت به عنوان روشی برای ازدیاد رویشی یکژنوتیپ خاص درنظرگرفته میشود و عقیده براین است که تمامی گیاهان منشا گرفته ازکشت بافت بایستی کاملا شبیه گیاه والد باشند ازطرفی به کرات افرادی با فنوتیپ های متفاوت درمیان گیاهان باززایی شده مشاهده شدها ست که به دلیل اثرات شرایط کشت درسلولهاایجادمیشود و به عنوان تنوع سوماکلونال شناخت می شوند دلایل تنوع به تغییر درساختار و تعداد کروموزوم ها نسبت داده میشود ناهمگنی ژنتیکی درکشت ها نیز به علت بروز موزائیسم کروموزومی یا اختلالات ژنتیکی درسلولهای ریزنمونه و بروز بی نظیمهای جدید درشرایط کشت بواسطه موتاسیونهای خودبخودی ایجاد میشود. دراین مقاله به مکانیسم و روشهای ایجاد این تنوع ها و همچنین به تغییرات و ناهنجاریهای ناشی ازآنها پرداخته شدهاست.

تنوع سوماکلونال، موتاسیون، تنوع گامتوکلونال