محمد جواهری طهرانی - پژوهشگر حقوق عمومی
عباسعلی کدخدایی - استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

در مفاهمات علمی گاه مباحث مطرح در خصوص تقنین، با عنوان «نظریه تقنینی» مورد بررسی قرار می گیرد. در این بین مشخص نیست اساسا چرا باید به مسئله نظریه تقنینی پرداخته شود. به علاوه، گاهی دیده می شود که سنجه ها و معیارهای مشخصی نیز برای تعریف یک دیدگاه در خصوص تقنین، به عنوان یک نظریه تقنینی مورد توجه قرار نگرفته است. به همین دلیل، مشخص نیست دقیقا چه مباحثی لازم است در قالب یک «نظریه تقنینی» ارائه شود. بنا بر یافته های این پژوهش، «نظریه تقنینی»، نظامواره منسجمی از مفاهیم و قواعد هنجاری حاکم بر فرایند تقنین است که میکوشد با ارائه تعریف مشخصی از نهاد قانون و فرایند وضع آن و نیز بایسته های حاکم بر این فرایند، مسئله تقنین را در جوامع مدرن توجیه کند. انتظار می رود نوشتار حاضر و نیز پژوهش های مشابه، ضمن ارائه تصویر شفافی از اقتضائات و الزامات تقنین در بستر نظریه تقنین مدرن، مقدمات لازم را برای بحث از نسبتسنجی میان این نهاد و بایسته های آن، با مبانی ارزشی و بینشی جامعه ایران اسلامی و نظامات هنجاری پذیرفتهشده در آن فراهم نماید.

نظریه تقنینی, تقنین, مفهوم قانون, عقلانیت تقنین, نمایندگی سیاسی