معصومه پورمحمدرضا تجریشی - عضو هیات علمی، گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران.
محمد عاشوری - عضو هیات علمی گروه روان شناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سیده سمیه جلیل آبکنار - گروه روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیدهمقدمه: به باور متخصصان برنامه­ریزی آموزشی، یادگیری کارآمد ناشی از تعامل چندین عامل از جمله راهبردهای خود-نظم ده و راهبردهای انگیزشی است و نقش تعیین­کننده در پیشرفت تحصیلی دارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین کارآمدی استفاده از راهبردهای خود-نظم ده بر پیشرفت درسی و انگیزش دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ انجام شد.روش کار: در این مطالعه آزمایشی، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. از جامعه آماری دانشجویان روان­شناسی، تعداد ۳۴ نفر به شیوه در دسترس از دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تهران، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش، در ۱۰ جلسه، (هفته ای ۱ جلسه؛ هر جلسه ۸۰ دقیقه)، مداخله راهبردهای خود-نظم ده را دریافت کردند ولی گروه کنترل فقط در برنامه متداول کلاس شرکت داشتند. تمامی دانشجویان به آزمون محقق­ساخته پیشرفت درسی و پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری، پاسخ دادند. تحلیل داده­ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری، در نرم افزار SPSS  نسخه ۲۲ انجام شد.یافته­ها: یافته­ها نشان داد که پیشرفت درسی و انگیزش گروه آزمایش پس از شرکت در جلسات مداخله راهبردهای خود-نظم­ده در مقایسه با گروه کنترل، بهبود یافته است و ۸۵% و ۷۴% از تغییرات به­ترتیب، پیشرفت درسی و انگیزش دانشجویان از طریق دریافت برنامه راهبردهای خود- نظم­ده قابل تبیین است.نتیجه­گیری: با توجه به کارآمدی راهبردهای خود-نظم­ده بر پیشرفت درسی و انگیزش، می­توان نتیجه گرفت طراحی و اجرای برنامه­های مشابه آموزشی می­تواند به ارتقاء پیشرفت و انگیزش دانشجویان منجر شود.

راهبردهای خود-نظم ده, پیشرفت درسی, انگیزش, دانشجویان