شبنم پژوهش - دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، دانشکده روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
فاطمه پرسته قمبوانی - عضو هیئت علمی، گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
مژگان عبدالهی - عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
امیرحسین محمد داوودی - عضو هیات علمی، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

هدف: پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل رهبری پژوهشی در توسعه آموزشی و خلق دانش در دانشگاه ها انجام گردید.  روش کار: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی با رویکرد فراتحلیل به دنبال شناسایی مولفه های رهبری پژوهشی در توسعه آموزشی و خلق دانش در دانشگاه ها می باشد. گردآوری داده ها، به صورت کیفی انجام شده است، به این صورت که ابتدا ۱۶۰ مقاله به عنوان جامعه آماری جستجو و دسته بندی شد .پس از بررسی، ۵۰ مقاله داخلی و خارجی بین سال های ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰  (معادل میلادی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱) به صورت هدفمند جهت شمارش فراوانی کلیدواژه ها انتخاب شد. جهت تایید یافته ها در مرحله بعد پرسشنامه ای طراحی و برای ۶۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه ها با استفاده از روش دلفی در دو مرحله ارسال شد و با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون توافقی کندال مشخص شد.یافته ها: با استفاده ازکدگذاری مقوله ها با ۸ دسته بندی شامل (انگیزه های رهبری پژوهشی)، (توسعه فکری رهبری پژوهشی)، (توسعه رفتاری رهبران پژوهشی)، (توسعه هویت حرفه ای در رهبری پژوهشی)، (سبک رهبری پژوهشی)، (موانع رهبری پژوهشی)، (زمینه ضروری رهبری پژوهشی)، (توسعه مهارت های تیم سازی) شناسایی شد. با استفاده از مقایسه میانگین ها در آزمونT تک نمونه ای و شدت اثر (کوهن)، یافته ها نشان داد که توسعه هویت حرفه ای در رهبری پژوهشی با ۲۸/۰ درصد و توسعه مهارت های تیم سازی با ۱۵/۰ و انگیزه های رهبری پژوهشی و توسعه فکری در رهبری پژوهشی با ۱۴/۰ درصد شدت اثر نقش دررهبری پژوهشی دارند. نتیجه گیری: توسعه هویت حرفه ای در رهبری پژوهشی و توسعه مهارت های تیم سازی با ۹۱/۰ درصد توافق بیشترین اهمیت را داشتند . مقایسه نتایج فراتحلیل و پاسخ خبرگان یکسان و حاکی از این بود که توسعه هویت حرفه ای و توسعه مهارت های تیم سازی  با اهمیت ترین مولفه های رهبری پژوهشی هستند .

رهبری پژوهشی, توسعه پژوهش, توسعه آموزش, توسعه هویت حرفه ای پژوهشی, تیم پژوهشی