روح الله دارایی - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهدی قائد شرف - دانشآموخته فلسفه تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

نظرگاه آقاعلی مدرس در حل مسائل مطرح شده درباره «وجود رابط»، ناشی از مبانی هستی شناسانه و معرفت شناسانه دقیقی است که این جستار خواهان طرح شماری از آنهاست. علم، فهم، فطانت و بصیرت به حیثیات، حق ذاتی حکمت است و این مهم بهدست حکیم زنوزی در رساله وجود رابط به بیانی شیوا تمکین می شود. از نتایج این جستار که از خلال توصیف تحلیلی آرای زنوزی به دست آمده، می توان به بهره گیری از قاعده «حیثیات» به عنوان روش متافیزیکی و عقلانی اشاره کرد که این امکان را برای آقاعلی مدرس طهرانی فراهم می آورد تا با اعمال این روش منحصربه فرد، از یکسو به جمع میان دیدگاه های گوناگون و حل مسئله فلسفی در پرتو علوم عقلی مختلف موفق شود و از سوی دیگر، دچار کاستی های قرائت های متضاد و تحلیل های خشک و تقلیل انگارانه منطقی و زبانی نگردد. ایشان با معرفی عقل به عنوان قوه «فعال تحلیل گر» و نیز اهمیت اعتبارات و لحاظ های ذهنی، موضعی در پیش می گیرد که حکیمان بعد از وی، آگاهانه یا ناآگاهانه از وی در حل مسائل عقلی پیروی کرده اند.

وجود رابط, وجود رابطی, معقول ثانی, حیثیات, حقیقت مجمل و مفصل