توسعه و تحولات تاریخی معماری مجموعه ی آرامگاهی شیخ صفی الدین اردبیلی در دوران معاصر

بررسی سیر تحول معماری مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفی الدین اردبیلی بیانگر آن است که این اثر تاریخی فرهنگی، یکی از حلقه های گمشده هنر ایران در بین سده هشت هجری تا افدول صفویان در ربع اول سده دوازده هجری اهمیت ویژه در بررسی تحولات معماری تشکیلات خانقاهی و آرامگاهی ایران و جهان اسلام است. هدف این مقاله بررسی توسعه و تحولات تاریخی معماری مجموعه آرامگاهی شیخ صفی الدین اردبیلی تا دوران معاصر است. پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و براساس ماهیت و روش، تاریخی، توصیفی - تحلیلی است. هرچند که با تکیه بر اهداف متعارف پژوهشی، برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و جستجو در اینترنت بهره گرفته شده است، ولی روش مشاهده و انجام بازدیدها و مطالعات میدانی به عنوان اصلی ترین روش طی مراحل گوناگون پژوهش بوده است و برای تطبیق استنباطها و برداشتها با واقعیتهای موجود آثار چندین بار مورد بازدید قرار گرفته اند. درباره جایگاه والای مجموعه مذهبی شیخ صفی الدین اردبیلی در مباحث معماری مجموعه های خانقاهی و آرامگاهی ایران و جهان اسلام چهار عامل مهم به نظر می رسد: اول این که، بخشی از اهمیت و عظمت معماری این مجموعه جهانی به خاطر وجود تعداد زیاد فضاهای متنوع مذهبی و خدماتی و رفاهی چون فضاهای بهداشتی است. به طوری که به استناد منابع تاریخی و برابر شواهد باستانشناسی فقط در عرصه مجموعه مورد بحث چهار حمام وقفی وجود داشت که امکانات لازم بهداشتی را در دسترس مریدان و زائران خود قرار می داد تا مومنان قبل از راز و نیاز با معبود ازلی و ابدی با طهارت تن به دیدارش بشتابند.

Keywords:

"معماری" , "مجموعه آرامگاهی" , "تحولات تاریخی" , "شیخ صفی الدین اردبیلی" , "دوره معاصر"