محمد پناهی - دکترای حقوق جزا و جرم شناسی جامعه المصطفی نمایندگی مشهد، پژوهشگر موسسه دین پژوهی التوحید
عباس شیخ الاسلامی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
محمدباقر گرایلی - عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه

تروریسم انتحاری نسل متفاوتی از تروریسم است که با برآمدن اسلام سیاسی افراطی به جهانیان معرفی شد. در تروریسم انتحاری، انتحارکننده توده های بی گناه را هدف قرار می دهد تا با ایجاد ارعاب گسترده به مقاصد سیاسی دست یابد. تحلیل شکل گیری و شیوع عملیات انتحاری در عصر حاضر و بررسی افراد دخیل در این عملیات می تواند منجر به ارائه راهکارهای پیشگیری از آن، جهت حفظ جان عامل انتحاری و قربانیان گردد. گرچه نقش سیاست مداران و عوامل سیاسی و نقش اقتصاد و عوامل روانی و اجتماعی در شکل گیری عملیات انتحاری قابل تردید و انکار نیست، بررسی اقدامات معروف‎ترین گروه‎های تروریستی انتحاری مانند داعش و القاعده نشان می دهد که این گروه ها به رغم اینکه در تعریف دشمن و اولویت های مبارزاتی اختلاف دارند، همگی از منبع دین به مثابه کانون مشروعیت‎بخش و انگیزش بهره می برند و در همین راستا استنادات مشترکی به علمای سلفی همچون ابن تیمیه، محمد ابن عبدالوهاب، بن باز و ... دارند. بنابراین هرچند عوامل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و روان شناختی به مثابه متغیرهای جرم شناختی در شکلگیری عملیات انتحاری نقش برجسته دارند، گروه های تروریستی تکفیری، به شدت از عامل دین برای مشروعیت اعمال خویش و تهییج انتحارکنندگان بهره می برند.

تروریسم, عملیات انتحاری, خشونت دینی, فتوای مذهبی, تکفیر, افغانستان