رقیه مرادی - دانشجوی دکتری تخصصی گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
سیروس جمالی - دانشیار گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

در سال های اخیر نزدیکی روزافزون دو رشته هنری معماری و سینما که از خصوصیات و تاثیرات دوسویه یکدیگرکاملا آگاه اند به یک مبحث جدی آکادمیک تبدیل شده است. سینما به عنوان یک رسانه پرمخاطب و ابزار بیانیتاثیرگذار، از طریق بازنمایی یک مکان معماری سهم مهمی را در خلق معنا، برقرای ارتباط حسی با مخاطب، بیانروایت و شخصیت پردازی بر عهده دارد. اما آنچه در سینمای ایران مورد غفلت قرار گرفته است نظریه پردازی دقیق دررابطه با تعامل میان رشته ای میان این دو حوزه و راهکارهای بهره گیری از ظرفیت های مدیوم معماری در راستایتجلی معنا در فضای حاکم بر فیلم است . هدف این پژوهش، تفکیک و یافتن عنصر مشترک مکان های موجود درفیلم های سینمایی لوکیشن بسته و تفکیک آنها و نتیجه گیری در مورد تاییر مکان و نامکان بر فرد و نحوه واکنشفرد به آنها و یافتن روح مکان و پی بردن به آنها است. مطالعه حاضر پژوهشی نظری با رویکردی کیفیی است کهراهبرد اصلی آن شیوه تفسیری با تحلیل نشانه شناختی بصری است. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و آرشیوی؛ابزار تحلیل کتاب، فیلم و عکس و نوع یافته ها توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش بر آن بود تا عنصر مشترک مکان را در فیلم های سینمای تک لوکیشن (فضای بسته) یافته و کنش و حس تعیلق بینندگان را نسبت بهمکان را تبیین کند. فیلم سینمایی مکان را با نگاهی شهودی و بی واسطه، آنگونه که هست بر ما ظاهر می سازد، ایننگاه بی واسطه و آشنایی زدایی شده از هرگونه عادت، اساس کار فیلم سینمایی می باشد، اما مکان درفیلم های سینمایی مورد تحلیل، به شکل نامکان ضرورت می یابد و یا در طی فرایندی، مکان به نامکان تبدییلمی شود. خیلی از مفاهیم دردناک را در قالب یک مکان کوچکتر (محدود)، راحت تر درک می کنی و بهتر متوجهمی شوی حقیقت هستی چیست.

سینما، عنصر مشترک مکان، معماری، مکان