ناهید طیبی - دانش آموخته سطح سه رشته فقه و اصول جامعه الزهرا(س) و دکتری تاریخ اهل بیت(ع)، مجتمع عالی بنت الهدی

تنوع موضوعات کتب بانو امین(رحا) (۱۲۷۴- ۱۳۶۲ش) نمایانگر نقش وی در علوم اخلاق، عرفان، فلسفه، کلام و تفسیر است؛ اما غلبه نگرش قرآنی و به ویژه کتاب تفسیر ایشان، موجب تمرکز مقاله حاضر بر نقش بانو امین در دانش و روش تفسیر شده است. این نوشتار با بررسی درون متنی تفسیر مخزن العرفان و نگاهی برون متنی (با هدف بررسی میزان تاثیر آن در آثار دیگر) به تحلیل نقش بانو امیندر تحولات دانش و روش تفسیری می پردازد. بر اساس یافته های تحقیق، تفسیر مخزن العرفان، گرچه در ابتدا و با توجه به عنوان آن، رویکرد عرفانی را برمی تابد، اما با دقت در محتوای آن می توان ضمن مشاهده روش درایی (اجتهادی)، عرفانی و روایی، شاهد رویکرد کلامی، اجتماعی و تربیتی بانو به تفسیر بود. روش تفسیری این بانوی مجتهده، آمیزه ای از روش های قرآن به قرآن، عقلی، نقلی و شهودی است. تعیین نقش زمینه ساز بانو در گسترش دانش تفسیر در جامعه زنان، تاثیرگذاری وی در اتخاذ روش های تفسیری در تفاسیر پسین و قابلیت تبدیل روش ترکیبی در تفسیر توسط ایشان به یک مکتب و یا مدرسه جدید تفسیری، از دیگر دستاوردهای مقاله است. عنوان «مکتب ترکیبی تفسیر» پیشنهاد نگارنده برای این روش تفسیری است. بسامد کتاب تفسیر مخزن العرفان در آثار بعدی و نگارش مقالات متعدد با محوریت این تفسیر، بیانگر نقش قابل توجه بانو در دانش و روش تفسیر است.

بانو امین, دانش تفسیر, روش های تفسیری, مخزن العرفان, گسترش علوم