علی شمس - Arak university
محمدسعید نجاتی - Inistitution

در این پژوهش پس از ارائه سیری برای تحولات قربانی در حج در چهار دوره(دوره اول قربانی در منا و مصرف بهینه آن،دوره دوم ازدیاد تعداد حجاج و دفن و آتش زدن قربانی ، دوره سوم و قربانی درقربانگاه در وادی محسر ؛دوره چهارم قربانگاه نوین با طرح جدید قربانی) به فتاوای فقهای شیعه درهرمرحله با بیان مستند شرعی آن اشاره می شود وضمن بیان ادله در منا بودن قربانی، به حکم آن در شرایطی چون اتلاف قربانی در منا یا در خارج منا بودن کشتارگاه جدید و اقوال و استدلال های مربوط به آن پرداخته شده و در پایان قول به کفایت ذبح در حرم اختیارا پذیرفته شدهاست و براساس آن قربانی درکشتارگاه جدید که در معیصم وخارج منا و داخل حرم قرار دارد براساس ادله شرعی و به حکم اولی معتبر دانسته شده است. روش به کار گرفته شده برای پژوهش در این تحقیق روش تاریخی و فقهی است و ارائه جدید مراحل قربانی و بررسی وضع فعلی آن از نگاه فقه و تاریخ از نوآوری های این مقاله است.

hajj, Mena, Moeysam, Mena Rituals