آرزو شریفی - دانشآموخته کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
ناصر برومند - استادیار گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت

مواد شیمیایی خطرناک توسط فعالیتهای طبیعی و یا انسانی به محیط راه مییابند اثرات نامساعدی بر سلامت انسان و بهداشت محیط بر جای میگذارند.احتراق سوختهای فسیلی در قرن اخیر باعث تغییر پیاپی ترکیبات جوی شده است. آلایندههای هوا مانند مونوکسیدکربن، دیاکسیدسولفور، اکسیدهای نیتروژن، ترکیبات آلی فرار، ازن، فلزات سنگین، و مواد ذرهای قابل تنفس 2.5PM و 10 PMاز لحاظ میزان ترکیبات شیمیایی، ویژگیهای واکنشی، خروج وپخش، زمان تجزیهپذیری، و توانایی گسترش در فواصل دور یا نزدیک با هم متفاوتند. آلودگی هوا هم به شکل حاد و هم مزمن بر سلامت انسان و نیز تعدادی از اندامهاو سیستمهای مختلف تاثیر میگذارد. گستره این تاثیرات شامل تحریکات تنفسی بالا یا جزیی، بیماریهای قلبی و تنفسی مزمن، سرطان ریه، عفونتهای تنفسی حاد در کودکان و برنشیت مزمن در بزرگسالان، وخیمتر شدن بیماریهای ریوی و قلبی قبلی و حملات آسمی میگردد. علاوه بر آن، مواجه طولانی مدت و کوتاه مدت با آلایندهها با مرگ زود رس و کاهش امید زندگی ارتباط دارد. در این مقاله این اثرات و مکانیزمهای عملکردی آنها را بررسی میکنیم.

آلاینده های هوا، سلامت انسان، عملکردهای سلولی و سم زدایی