نگار سلیمانی تپه سری - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شمال
محمد نبی پور - استادیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شمال

محرومیت از حقوق اجتماعی یکی از مجازات های کیفری است که در بسیاری از کشورها ازجمله ایران، از سال ها قبل مطرح بوده است . این مجازات که پیشینه اش در حقوق کشور، به قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ برمی گردد، بارها از سوی قانونگذاران مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته است تا آنجا که این مجازات چندین بار و حتی بعد از انقلاب اسلامی نیز با تغییرات زیادی روبه رو شد، چرا که به اعتقاد کارشناسان حقوق این مجازات با مسائل اجتماعی و سیاسی افراد و حقوق و آزادی های مشروع وقانونی شهروندان سروکار دارد و در مواردی فرد محکوم را از برخی حقوق و آزادی هایش محروم می کند برخی از حقوقدان ها معتقدند به رغم همه تغییراتی که تاکنون دراین مجازارت صورت گرفته بازهم ضرورت دارد که درآن بازنگری اساسی شود.در اینجا اساسی ترین سوالی که ایجاد می شود این است که آیا مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی با تعالیم کیفرشناسی همسو است ؟که در پاسخ باید بیان داشت مجازات محرومیت از حقوق اجتماعی با تعالیم کیفرشناسی تا حدود زیادی موافقت ندارد .و متعاقبا سوال دیگری که در ذهن تبادر می شود از این قرار است که قلمرو محرومیت از حقوق اجتماعی کدام است ؟ که مجددا در پاسخ به این سوال مهم باید گفت قلمرو محرومیت از حقوق اجتماعی شامل برخی از جرایم حدی و قصاص و تعزیری می شود ولی شامل جرایم دیاتی نمی گردد.و در نهایت این سوال نیز مهم به نظر می رسد که موارد سقوط مجازات های محرومیت اجتماعی ناشی از جرم در نظام کیفری ایران چیست ؟ که در جواب می توان اینگونه تشریح نمود که مجازات محرومیت ناشی از جرم در شرایطی نیز سقوط می کند که عبارت اند از مرور زمان ، فسخ قانون ، عفو ، گذشت شاکی و موارد دیگر می باشد.لذا با توجه به موارد بیان شده بر آنیم تا در پژوهش حاضر با روش گرد آوری کتابخانه ای به بررسی و تشریح همه جانبه موضوع حاضر بپردازیم .

مجازات ،محرومیت اجتماعی ، کیفری شناسی ،جرم.