مرضیه نادی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه پیام نور نجف آباد

در طی روزگاران، داستانهایی از روایت های ملی سینه به سینه به وسیله مردم ایران نقل است که مستعد ذهن مردم هر عصر بوده است و گاهی نیز شاخ برگهای بسیاری به آن افزوده شده است . بدین صورت که بخشی از آن به وسیله فردوسی خمیرمایه شاهکار حماسه ملی شده است . با این که نظم فردوسی صورتی ماندگار و قطعی به این داستانها داده است ، اما تصرفات مردم در آنها تا روزگار ما ادامه یافت احتمالاو در آینده نیز دوام خواهد داشت . در هر حال بحش اساطیری، قسمت حماسی و حتی بخش تاریخی شاهنامه ریشه در فرهنگ مردم ایران دارد و بر همان اساس است که هنوز نقالان در قهوهخانه ها این داستانها را برای مردم بازگومی کنندتقریبا. تمام شاهنامه به استثنای بخش تاریخی (یک سوم) آن داستانهای عوامانه و از مقوله ی فرهنگ عامه است . درباره پیوندهای شاهنامه و فرهنگ تاکنون تحقیق های زیادی انجام گرفته است که در آن میان می توان به کتاب شاهنماه و مردم، فردوسی و مردم، مردم و قهرمانان شاهنامه اثر ابوالقاسم انجوی شیرازی اشاره نمود. اما شاهنامه دریایی ناپیدا کرانه است و منبعی پایان ناپذیر و سرچشمه ی بسیاری از آداب و رسوم و بن مایه ها در فرهنگ و داستانهای عوام بکار رفته و شاخ و برگهای فراوان یافته است . مقاله حاضر به صورت توصیفی تحلیلی انجام شده است و هدف آن بررسی فرهنگ در شاهنامه فردوسی است .

شاهنامه فردوسی ، طوس، ابوالقاسم ، فرهنگ ، فرهنگ شناسی ، مردم، بومی