جعفر حیدری - مربی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

پساحقیقت به عنوان یک صفت فراتر از واژه »حقیقت «یا جایگزینی برای آن است . این مفهوم به نوعی تکامل یافته اصطلاح»هایپرریلیتی یاهمان حاد واقعیت «است . ژان بودریار بر اساس اندیشه پست مدرن برای توصیف رسانه های دنیای امروزی این اصطلاح را مطرح می کند . به عبارتی ، واقعیت های حاد، نسخه های رسانه ای غیرواقعی (غیرقابل بازشناسی از نسخه های واقعی ) هستند. افزایش روزافزون کاربران رسانه های اجتماعی در کشورهای مختلف ، احتمال تولید اطلاعات و اخبار جعلی آنلاین را بیش از هر دوره زمانی گسترش داده است . اینک کاربران خود تبدیل به تولیدکنندگان اطلاعات شده و انحصار تولید اخبار و اطلاعات را از دست رسانه های رسمی و عمومی خارج کرده اند. گستردگی فضای مجازی و حجم انبوه اطلاعات تولیدشده در آن نظارت بر این ساختار را دشوار و پیچیده ساخته است . بااین وجود و به سبب خطرات ناشی از تولید و انتشار اخبار جعلی برای جوامع مختلف ، سازمانها، دولت ها، پلتفرمها و رسانه های برودکست هر یک به شیوهای اقدام به مقابله با این پدیده آسیب زا کردهاند. در این پژوهش با استفاده از روش فرا تحلیل کیفی و بهرهگیری از مطالعات و پژوهش های صورت گرفته ، به تعریف چیستی و تبیین چرایی اخبار جعلی در عصر فناوریهای ارتباطی دیجیتال پرداخته شده است . مطالعه و مقایسه دیدگاه های مطرح شده در این حوزه، شناسایی وجوه افتراق و اشتراک آن ها و همین طور نوع نگاه آن ها به مقوله اخبار جعلی در کنار تطبیق ، ترکیب و تفسیرنتایج ، می تواند ما را به سوی اتخاذ یک رویکرد واقع بینانه برای مواجهه با اخبار جعلی و درک چیستی و چرایی بروز رو به گسترش آن در عصر ارتباطات نوین جهانی رهنمون شود. کارشناسان یکی از بهترین راهکارهای مقابله با اخبار جعلی را افزایش آگاهی سطح سواد اطلاعاتی و رسانه ای کاربران رسانه های اجتماعی می دانند و از دولت ها و رسانه های برودکست و عمومی خواسته اند در این مسیر تمام تلاش خود را به کارگیرند.

اخبار جعلی ، رسانه های نوین ، پسامدرن، پساحقیقت ، فراتحلیل