حمید مدنی - اعضا هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
غلامرضا نادری بروجردی
حسن آقاجانی - کارشناس ارشد معاونت تولیدات گیاهی
مسعود یوسفی - کارشناس

در این بررسی که به عنوان یک طرح مطالعاتی مصوب استانداردی مرکزی و با همکاری دستگاه های مربوطه انجام پذیرفته است مشخص گردید به طور متوسط بیش از 8/10 درصد از کلزای تولیدی استان در اثر ریزش دانه هدر می رود. این میزان ضایعات فقط مربوط به مراحل برداشت بوده و انواع ضایعات دیگر حین حمل و نقل و انبارداری به آن اضافه میشود. در این مقاله آسیب شناسی دانه کلزا در مزارع استان مرکزی تبیین گردیده است. همچنین به یکی از ابعاد مهم آن یعنی وجود پدیده ناهمرسی در گیاه پرداخته است. براساس آمارهای منطقه ای و نظرات کارشناسان و کشاورزان استان مرکزی در سال های 1385 تا 1387 میزان ضایعات ناشی از ریزش دانه کلزا در مرحله برداشت به حدود 3 تا 130 هزار دانه در متر مربع و گاهی تا 200 هزار دانه در متر مربع رسیده است. در سال زراعی 85-86 میزان ریزش دانه کلزا در سطح مزارع استان مرکزی 5/429 تن بوده است. نتایج این بررسی نشان داد که حداقل پانزده عامل برای ریزش دانه کلزا وجود دارد که مهمترین آنها آلودگی مزارع به علف های هرز می باشد. ریزش دانه در اثر مشکلات ناشی از وجود علف های هرز تا 268 کیلوگرم در هکتار برای مزارع با میانگین عملکرد 5/3 تن تعیین گردید. ازسایر عوامل موثر میتوان به عدم کارایی ادوات تراکم نامطلوب و ناهمرسی بوته ها اشاره کرد درصد تفاوت دررطوبت بافت های گیاه تا 8درصد نمایانگر اهمیت رطوبت یکسان بوته ها درجلوگیری ازریزشهای حین برداشت می باشد.

کلزا، ریزش دانه، ناهمرسی، زمان برداشت، استان مرکزی