حسن حیدری - عضو هیات علمی گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

نخود جز مهمترین حبوبات، سرشار از پروتئین و سازگار به اقلیم ایران می باشد. این دنیا به علت همزیستی با باکتری ریزوبیوم قابلیت تثبیت ازت دارد و لذا در تناوب زراعی دیمزارها با غلاتی مانند گندم نقش مهمی ایفا میکند. در این تحقیق میزان تولید، سطح برداشت و عملکرد نخود دیم در طی ۴۰ سال گذشته در کشور بررسی شد. داده های مربوطه از بانک اطلاعات جهاد کشاورزی استخراج گردید. کل تولید و سطح برداشت کشور در طی این سالها به ترتیب ۷/۹۸ میلیون تن و ۱۸/۹ میلیون هکتار بود. کمترین سطح برداشت و تولید مربوط به دهه ۶۰ بود. عملکرد گیاه در طی این سالها نوسانات شدیدی داشته است. استان کرمانشاه در بین استان های تولید کننده نخود دیم با ۲۸/۲۹ درصد بالاترین میزان تولید را داشته است. با توجه به نوسانات عملکرد نخود در دیمزارهای کشور لازم است تدابیر لازم جهت افزایش ثبات تولید این گیاه به عمل آید.

نخود دیم، سطح برداشت، عملکرد، ثبات تولید