فتانه فولادی آذرتپه - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خو ی
میرحیدر میرنقی زاده - مدرس گروه رشته حقو ق خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

زن و شوهر جزو افرادی هستند که در کنار سایر طبقات ارث از یکدیگر ارث می برند و سهم ارث آنها از یکدیگر هم در شرع و هم در قانون، به طور مشخص تعیین شده است، در نکاح دائم، زوجین بواسطه ی قرابت سببی که بین آنها ایجاد می شود از یکدیگر ارث می برند در نکاح منقطع، زوجین علی الاقاعده از یکدیگر ارث نمی برند. سوالاتی در این زمینه مطرح می شود: آیا اصولا ماهیت نکاح منقطع با شرط توارث سازگار است یا خیر؟ آیا شرط توارث صحیح و نافذ بوده و با احکام آمره ارث در تعارض نمی باشد؟ در این خصوص بین فقهاء امامیه چهار نظر اصلی وجود دارد که البته قولی به عدم جواز مشهور است. قول دیگر می گوید مانند نکاح دائم ارث در نکاح منقطع نیز ثابت است حتی اگر شرط بر عدم ارث بری کنند، شرط باطل است و این قول منسوب به ابن براج است و ما ثابت خواهیم کرد که این قولی هیچ قائلی ندارد و حقوقدانان به اشتباه گفته اند که در این مساله چهار قول وجود دارد. قول سوم می گوید اگر شرط سقوط نکنند ارث می برند و اساسی عقد اقتضای توارث دارد. این قول مورد نظر سید مرتضی و ابن ابی عقیل می باشد. قول چهارم این است که اساسی عقد نکاح منقطع اقتضای توارث ندارد ولی اگر شرط کنند، ارث می برند و اگر شرط نکنند ارث نمیبرند و ط بیعت عقد اقتضای توارث ندارد. هدف مشخص ما در این تحقیق، تبیین ماهیت نکاح منقطع و همچنین جواز شرط توارث با حفظ ماهیت منقطع بودن نکاح و اثبات صحت شرط توارث است. نهایتا به این نتایج دست یافتیم که شرط توارث ضمن عقد، خالی از ایراد است.

عقد نکاح، نکاح منقطع، شرط، شرط توارث، ارث در نکاح منقطع