مهدی عرب پشتکوهی - گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات ، تهران، ایران
افسانه زمانی مقدم - گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات تهران، ایران
علی رجب زاده قطری - گروه مدیریت صنعتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

پیشینه و اهداف: در قرن اخیر که دوره گذر از عصر صنعتی به عصر اطلاعات و ارتباطات است، تعلیم و تربیت نسبت به دوران گذشته هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت به­طور چشم­گیری دچار تحول شده است. ورود فناوری اطلاعات تمامی شئون زندگی بشری را دست خوش تغییر و تحول کرده است؛ در این میان نظام­های آموزشی به دلیل ماهیت معرفتی­شان بیش از دیگر نظام­ها از فناوری­های اطلاعاتی متاثر شده­اند. تا چندین سال پیش افراد برای آموزش و یادگیری نیاز به زمان و مکان مشخصی داشتند ولی امروزه با پیشرفت فناوری­های رایانه و شبکه اینترنت تا حدودی این نیاز از بین رفته است و هر کس به­زودی قادر خواهد بود هر چیزی را در هر زمانی و هر مکانی یاد بگیرد. روش­های سنتی آموزش دیگر قادر به پاسخگویی به نیازهای رشد و گسترش مداوم مهارت­های آموزشی نیستند. کاربرد فناوری در آموزش، نظام­های آموزش الکترونیکی را به­وجود آورده و باعث تغییراتی در نقش عناصر آموزش و طراحی آموزشی شده است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اهمیت اجزای تشکیل­دهنده آموزش الکترونیکی درس کار و فناوری از دیدگاه صاحب­نظران است. رویکرد پژوهش کمی و از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است.روش ها : رویکرد پژوهش کمی و از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. این روش در هنگامی که عمل تصمیم­گیری با چند گزینه رقیب و معیار تصمیم­گیری روبروست قابل استفاده است. معیارهای مطرح شده می­توانند کمی و کیفی باشند. سپس یک سری مقایسه­های زوجی انجام می­گیرد. این مقایسات وزن هریک از فاکتورها را در راستای گزینه­های رقیب مشخص می­سازد. در نهایت منطق تحلیل سلسله مراتبی به گونه­ای ماتریس­های حاصل از مقایسات زوجی را با همدیگر تلفیق می­سازد که تصمیم بهینه حاصل آید.جامعه پژوهش صاحب نظران حوزه آموزش، برنامه­ ریزی فناوری­های نوین و درس کار و فناوری هستند که به صورت هدفمند تعداد ۱۸نفر از آن­ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش ابزار گردآوری داده ها پرسش­نامه می­باشد و شاخص های تشکیل دهنده آن اجزای تشکیل دهنده آموزش الکترونیکی کرسلی بود که در مجموع در ۱۰ شاخص دسته­بندی شدند. در این مطالعه به بررسی ضرایب اهمیت شاخص­ها پرداخته است. سپس این شاخص­ها در یک پرسش­نامه در اختیار نمونه تحقیق قرار داده شد و شاخص­های مذکور به وسیله نرم­افزار اکسپرت چویس (expert choice ۱۱) و بر مبنای روش تحلیل سلسله مراتبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تکنیک مقایسه زوجی شاخص­ها استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج به ­دست آمده مهم­ترین اجزای تشکیل دهنده آموزش الکترونیکی از دیدگاه صاحب­نظران به ترتیب محتوا (با وزن ۱۱۶/۰)، طراحی صفحات (با وزن ۱۲۸/۰)، سازماندهی (با وزن ۱۲۴/۰)، انگیزش (با وزن ۰۹۹/۰)، انعطاف پذیری (با وزن ۰۹۳/۰)، ارزشیابی (با وزن ۰۹۲/۰)، بازخورد (با وزن ۰۹۸/۰)، حجم کاری متعادل (با وزن ۰۹۰/۰)، کمک­رسانی (با وزن ۰۸۱/۰) و فعالیت یاددهی- یادگیری (با وزن ۰۷۹/۰) است.نتیجه گیری: یافته­های این پژوهش به تصمیم­گیرندگان در اتخاذ راهبردهای اثربخش برای دوره­های آموزش کمک می­کند چراکه مهم­ترین اجزای تشکیل­دهنده آموزش الکترونیکی مشخص است و تصمیم­گیرندگان می­توانند به موجب آن میزان تخصیص منابع را کنترل نمایند.

تعیین اهمیت اجزاء آموزش الکترونیکی درس کار و فناوری