تحلیل ریزنحوبنیان حروف اضافه فضایی در زبان تاتی

پژوهش حاضر به شیوه تحلیلی-توصیفی به بررسی حروف­اضافه فضایی در زبان تاتی براساس رویکرد ریزنحو می­پردازد. در این رویکرد، گره­های پایانی در ساخت­های نحوی کوچک­تر و ریزتر از یک تکواژ هستند و به عبارتی، چندین پایانه می­تواند با یک تکواژ در نمودار درختی نمایانده شود. تاتی زبانی پس­اضافه­ای است. حروف­­اضافه فضایی  به دو دسته تقسیم می­شود، حروف اضافه واژگانی با گروه جزءمحوری نمایانده می­شود و حروف­اضافه نقشی در دو هسته مکان و مسیر قرار می­گیرد. براساس رویکرد ریزنحو، تجزیه گروه حرف اضافه­ای به صورت] گذر]مبدا] مقصد] مکان]جزءمحوری]گروه­حالت]گروه­حرف­تعریف[[[[[[[[ انجام می­گیرد. در این زبان مسیرنمای مقصد در اکثر موارد نمود آوایی ندارد. برهمین­اساس، فعل حرکتی مولفه ]+جهتی[ را به هسته مقصد اعطا می­کند و تکواژی که هسته فعل را واژگانی می­کند درواقع هسته مقصد را نیز واژگانی می­کند. مکان­نما، مسیرنمای مبدا و گذر با پس­اضافه -a (da) صورت­بندی می­شود. یکی از اصول ریزنحو، اصل فرامجموعه است که بیان­کننده وجود همتابینی در تکواژهاست. الگوی همتابینی در این زبان به صورت «مقصد≠ مکان­= مبدا= گذر» و از جمله الگوهایی است که در میان زبان­های دنیا نادر است.

Keywords:

حروف اضافه فضایی , زبان تاتی , ریزنحو , همتابینی