ابراهیم نامنی - دانشیار مشاوره، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
سید احمد محمدی حسینی - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
مرضیه جمالیان - کارشناسی ارشد مشاوره، گروه مشاوره، واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران. ایران.
آزاده مذهب یوسفی - کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور، ایران.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی انگیزه پیشرفت تحصیلی و جهت­گیری هدف در رابطه تمایزیافتگی خود با خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان استثنایی انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی دانش آموزان استثنایی شهر سبزوار در مقطع ابتدایی بودند که ۲۰۵ نفر به ­عنوان نمونه پژوهش به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده­ ها، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی مورگان وجینکز (۱۹۹۹)، جهت ­گیری هدف میدگلی و همکاران (۱۹۹۸)، تمایزیافتگی خود اسکورون و فریدلندر (۱۹۹۸) و انگیزه پیشرفت تحصیلی هرمنس (۱۹۷۰) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ­ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که تمایزیافتگی خود اثر مستقیم برخودکارآمدی تحصیلی ندارد (۰۵/۰p>). ولی تمایزیافتگی خود به صورت غیر­مستقیم یعنی از طریق انگیزه پیشرفت و جهت گیری هدف عملکرد گرایش و اجتنابی با خودکارآمدی تحصیلی رابطه داشت (۰۵/۰›p). بر اساس یافته های این پژوهش، می­توان نتیجه گرفت که رابطه تمایزیافتگی خود با خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان استثنایی یک رابطه خطی ساده نیست و انگیزه پیشرفت و جهت گیری هدف عملکرد گرایش و اجتنابی می­تواند این رابطه را میانجی گری نماید.

انگیزه پیشرفت تحصیلی, جهت گیری هدف, تمایزیافتگی خود, خودکارآمدی تحصیلی, دانش آموزان استثنایی