امین نصراله زاده حق گو - کارشناسی، آموزش زیستشناسی، دانشگاه فرهنگیان، مرکز آموزش عالی شهید بهشتی تهران

بهرهمندی انسان از هوش و استعدادهای خدادادی ، از دیرباز او را بر آن داشته است که با مشاهده جلوههای شگفت انگیز طبیعت ، عزمی جزم و انگیزهای قدرتمند در جهت آگاهی یافتن از دانش و فناوری های روز داشته باشد و در راستای تحقق هر چه بیش تر اهداف علمی - آموزشی گام بردارد. امروزه اندوختن معلومات در امر یاددهی - یادگیری به تنهایی کافی نیست و نوعی غفلت و بازماندن از کاروان همیشه شتابان علم است ؛ بنابراین استفاده از ابزارها و فناوری های جدید در برنامه ریزی آموزشی امری ضروری می باشد. چنانکه ، برنامه ریزان و معلمان در تلاشند تا از این ابزارها برای غنا بخشیدن به روشهای یاددهی -یادگیری بهره جویند و بستری پویا را برای دانش آموزان فراهم آورند.درس زیست شناسی به دلیل ویژگی آزمایشگاهی و کاربردی بودن آن، قابلیت بالایی برای ارائه مفاهیم همراه با شبیه سازی و پویانمایی (انیمیشن ) رایانه ای دارد. در واقع بسیاری از مفاهیم را که نشان دادن آنها حتی در آزمایشگاه، دشوار یا غیرممکن است ، می توان با شبیه سازی رایانه ای به آسانی قابل ارائه کرد؛ بنابراین بهرهگیری از رایانه در کلاس درس موجب افزایش یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود. یکی از بارزترین تاثیرات بهرهگیری از رایانه ، تعامل فراگیران با یکدیگر و با معلم است . البته هنوز در میان صاحب نظران، در زمینه سودمندی بهرهگیری از رایانه در آموزش و یادگیری اختلاف نظرهایی وجود دارد؛ زیرا برخی از آنان رویکرد به این مقوله را تنها موجی گذرا می دانند و در مورد تاثیر عمیق و واقعی آن، تردید دارند و برخی دیگر رویای مدرسه هوشمند، مدرسه بدون دیوار، مدرسه مجازی و ... را در سر می پرورانند.دراین طرح اقدام پژوهی سعی بر این بوده است که در عصر اطلاعات و ارتباطات با جهانی شدن آموزش زیست شناسی همگام شوم؛ بنابراین در پی روشی برای تلفیق فناوری های نو در امر تدریس بودم. به دلیل حساسیت های خاص کتاب زیست شناسی و وجود مطالب حجیم و سنگین در این کتاب، تصمیم گرفتم که امسال این روش را در کلاس یازدهم تجربی انجام دهم . لازم به ذکر است این روش البته با کمی تفاوت، سال قبل در کلاس دهم تجربی انجام شد که نتیجه خوبی داشت . در انجام این طرح، مشکلات بسیاری سر راهم بود که با ترفندهای مختلف آنها را از سر راه خود برداشتم و جو مناسبی را در کلاس به وجود آوردم. مشکل عمدهای که داشتم ، این بود که روشهای تدریس سنتی به ویژه در درس زیست شناسی ، بیشتر از هر روش دیگری مورد قبول همگان بود، در نتیجه می بایست روش سنتی را با فناوری های نوین از جمله IT و ICT ادغام می کردم. با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر مدرسه ، محتاطانه عمل نمودم و دانش آموزان را بدون آن که متوجه شوند، آهسته آهسته درگیر فناوری های نو از جمله IT کردم. نتیجه کاملا رضایت بخش بود. علاقمندی دانش آموزان به قدری زیاد بود که مجبور بودم، بیشتر وقت و زمان خود را صرف مطالعه برای بهرهوری مفیدتر از رایانه و اینترنت کنم . ضمنا زمان بیشتری را صرف بررسی تکالیف دانش آموزانم نمایم . به این ترتیب توانستم با جهانی شدن آموزش زیست شناسی همگام شوم و دانش آموزانی فعال، محقق ، پویا و آشنا به فناوری نو تربیت کنم . همچنین توانستم نظر آنها را نسبت به درس زیست شناسی مثبت کنم و اطلاعات علمی آنها را به روز کرده و افزایش دهم .

فناوری های نوین ، انیمیشن ، یادگیری ، زیست شناسی ، دانش آموزان