محمد میرزاخانی - عضوباشگاه پژوهشگران جوان
محمدرضا اردکانی - عضوهیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
امیر آینه بند - عضوهیئت علمی دانشگاه شهیدچمران اهواز
امیرحسین شیرانی راد

به منظور بررسی اثرات تلقیح دوگانه بذربا ازتوباکتر میکوریزا و مقادیر مختلف نیتروژن و فسفربرعملکرد دانه گلرنگ بهاره رقم IL-III این ازمایش دربهار سال 86 درمزرعه اموزشی ـ تحقیقاتی دانشگاه ازاد واحد فراهان که در45کیلومتری شمال اراک واقع شده اجرا گردید ازمایش بصورت فاکتوریل درقالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد عوامل مورد ازمون شامل ازتوباکتر Azotobacter chroococum) و میکوریزا(Glomus intraradices هرکدام دردو سطح شامل بدون تلقیح و تلقیح با باکتری ازتوباکتر و میکوریزا درمجموع چهارسطح و مصرف مخلوط کودهای نیتروژن وفسفر درچهارسطح شامل [F3= N150+ P75 (kg ha ] -1), F2= N100+ P50(kg ha-1), F1= N50+ P25(kg ha-1), F0= N0+ P0 (kg ha-1 بودند نتایج ازمایش نشان داد که تلقیح بذرهای گلرنگ با ازتوباکترباعث افزای شمعنی دار عملکرد دانه شد باکتری ازادزی ازتوباکتر با افزایش فعالیت خود توانسته است مقادیر بیشتری ازنیتروژن را برای تغذیه بوته ها درمحیط ریشه فراهم نماید ولی کاربرد قارچ میکوریزا نتوانست تفاوت معنی داری را درعملکرد دانه بوجود آورد تاثیر سطوح مختلف مخلوط کود نیتروژن و فسفر نیز برعملکرددانه معنی دار بود اثرمتقابل دوگانه بین میکوریزا سطوح نیتروژن و فسفر معنی دار بود علیرغم اینکه اثرمتقابل سه گانه تلقیح با ازتوباکتر*تلقیح با میکوریزا * سطوح کودی با عملکرد دانه معنی دار نبود ولی ازبین کلیه تیمارهای اعمال شده بیشترین مقدار عملکرددانه مربوط به تیمار A0M1F3 بدون تلقیح ازتوباکتر + تلقیح با میکوریزا + مصرف 100 کیلوگرم درهکتار نیتروژن + 50کیلوگرم درهکتار فسفر با میانگین 1239 کیلوگرم درهکتار و کمترین عملکرد دانه با میانگین 918 کیلوگرم درهکتار مربوط به تیمار A0M1F0 بدون تلقیح با ازتوباکتر+ تلقیح با میکوریزا و عدم مصرف نیتروژن و فسفر بود.

تلقیح با ازتوباکتر، فسفر، گلرنگ، تلقیح با میکوریزا، نیتروژن