مریم یوسفی - دانشجوی دوره دکتری زبان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه ،ایران
اکرم کرانی - گروه زبان شناسی و آموزش زبان انگلیسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی،کرمانشاه، ایران

ماشین نوشته ها بخشی از ادبیات شفاهی و فرهنگ عامیانه است که به صورت شعر، جمله و کلمات قصاربر روی بدنه، شیشه، گلگیر و سپر ماشین های سبک و سنگین نوشته می شود. این نوشته ها در واقعبرخاسته از ذوق، عاطفه و احساسات رانندگانی است که اعتقادات، باورها و عواطف درونی خود را درموجزترنن جملات و نازل ترنن یا فخیم ترین عبارات بر مرکب خویش نقش می زنند. نمادهای زبانی،منعکس کننده جهان بینی فرهنگی هستند و ماشین نوشته ها نیز به عنوان نمونه ای از نمادهای ایرانی وزبانی بیانگر فرهنگ و طرز تفکر مالکان خودروها هستند. از آنجا که میان زبان و پدیده های اجتماعیرابطه متقابل برقرار است، این ارتباط بر ضرورت درک کارکردها و نقش های گوناگون زبان تاکید می کند.رومن باکوبسن، زبان شناس و نظریه پرداز ادبی معاصر، در نظریه ارتباطی خود برای تحقق هر کنشارتباطی از شش عامل نام می برد که عبارتند از: فرستنده یا رمزگذار، گیرنده یا رمزگردان، رمز، پیام، موضوعو مجرای ارتباطی وی این شش عنصر را که حامل پیام و معنی اند، تعیین کننده نقش های شش گانهزبان می داند و معقد است هر کدام از این عناصر بر اساس کارکردشان در جمله، نقش های متفاوت ایجادمی کنند. به عبارت دیگر تکیه ارتباط کلامی در یکی از این شش عامل موجب انجاد نقش خاص در فرایندارتباطی می شود که عبارتند از: نقش های عاطفی، ترغیبی، ارجاعی، فرازبانی، همدلی و ادبی، پژوهشحاضر بر آن است تا با شیوه توصیفی – تحلیلی، نظام زبانی ماشین نوشته ها را براساس نقش های ششگانه یاکوبسن بررسی نماید. در تحلیل زبان شناختی ماشین نوشته ها مشخص شد گوینده و مخاطب، نقشمحوری در اکثر ماشین نوشته ها داشته و رانندگان ضمن بیان احساس و عاطفه خود، عموما به ارشاد،تعلیم و توصیه مخاطب می پردازند لذا کارکردهای ادبی،عاطفی و ترغیبی در اولویت قرار داشته وکارکردهای دیگر در اولویت های بعدی قرار می گیرند.

ادبیات جاده ای، ماشین نوشته ها، نظریه ارتباطی رومن یاکوبسن، نقش های زبان