رقیه حیدری - کارشناسی ارشد رشته مشاوره، دانشگاه پیام نور واحد بینالملل قشم
عباس محمدی - عضو هیئت علمی دانشگاه

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین راهبردهای انضباطی معلمان وجو کلاس درس با مسئولیت پذیری دانش آموزان ابتدایی شهرستان تهران انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش روش همبستگی بود. جامعه مورد پژوهش دانش آموزان ابتدایی شهرستان تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ بودند که به این منظور براساس جدول مورگان ۲۳۹ دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به متغیرهای راهبردهای انضباطی معلمان،جو کلاس درس و مسئولیت پذیری دانش آموزان به وسیله سه پرسشنامه جمع آوری شد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه راهبردهای انضباطی معلمان لوئیس (۲۰۰۱)، پرسشنامه مسئولیت پذیری لوئیس (۲۰۰۱) وپرسشنامه جو۶ روانی- اجتماعی کلاس فریزر، گیدینگز و مک روبی (۱۹۹۵) بود که توسط دانش آموزان تکمیل شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی کانونی و رگرسیون و t مستقل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد بین راهبردهای انضباطی معلمان، مولفه درگیری در تصمیمگیری و گفتگو با مسئولیت پذیری دانش آموزان رابطه مثبت دارد. همچنین در بین مولفه های جو کلاس درس، مولفه اصطکاک و رقابت با مسئولیتپذیری دانش آموزان رابطه معنادار دارد. راهبردهای انضباطی معلمان و جو کلاس درس مسئولیت پذیری دانش آموزان را پیشبینی میکنند. کاربست راهبردهای تنبه، پاداش، تصمیمگیری و گفتگو در معلمان زن بیشتر از معلمان مرد بود و کاربست راهبردهای تذکر و پرخاشگری در معلمان مرد بیشتر بود. رفتار مسئولانه هم دربعد خود و هم دربعد دیگران در پسران بیشتر بود.

دانش آموزان، راهبردهای انضباطی جو، کلاس، مسئولیت پذیری.