فرناز فرجی - دانشجوی کارشناسی ارشد
مسعود اصفهانی - دانشیاردانشگاه گیلان
مسعود کاوسی - پژوهشگران موسسه تحقیقات برنج کشور
مجید نحوی

به منظور بررسی تأثیر سطوح کود نیتروژن بر محتوای نیتروژن، پروتئین و آمیلوز دانه برنج رقم خزر، آزمایشی به صورت مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 11 تیمار در 3 تکرار در سال زراعی 1387 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به اجرا گذاشته شد. مقادیر کود نیتروژن در سه سطح (10، 20 و 30 کیلوگرم در هکتار) بر اساس محتوای کلروفیل بالغ ترین برگ که با استفاده از دستگاه کلروفیل متر دستی (SPAD-502) اندازه گیری می شد، در سه حد آستانه 36، 38 و 40، به خاک افزوده شدند. پس از برداشت محصول، محتوای نیتروژن دانه با استفاده از روش کجلدال اندازه گیری و میزان پروتئین دانه ها محاسبه شد. میزان آمیلوز دانه های نیز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش میزان مصرف کود نیتروژن، محتوای نیتروژن و پروتئین دانه افزایش یافت. بیشترین مقدار پروتئین دانه در تیمار S40N30 (SPAD40+30 kgN)، (46/9 درصد) مشاهده شد، این مقدار نسبت به تیمار شاهد بدون نیتروژن 17 درصد و نسبت به تیمار عرف 10 درصد افزایش داشت. میزان آمیلوز دانه در بین تیمارها تفاوت معنی داری نشان نداد اما با افزایش مصرف کود نیتروژن، مقدار آن کاهش یافت به طوریکه کمترین مقدار آمیلوز دانه در تیمار شاهد بدون کود نیتروژن به مقدار 35/22 درصد مشاهده شد. به نظر می سد که مصرف نوبتی تقسیط شده کود نیتروژن باعث افزایش محتوای نیتروژن و پروتئین دانه و کاهش محتوای امیلوز دانه و افزایش کیفیت برنج شده است

آمیلوز دانه، برنج، پروتئین دانه، کلروفیل متر دستی و کود نیتروژن