علی حقی وایقان - استادیارگروه اکولوژی و مدیریت ذخایر آبزیان، پژوهشکده آرتمیا و آبزی پروری، دانشگاه ارومیه

یکی از مهمترین بخش های مفهوم اقتصاد دریاپایه کارکردهای شیلاتی آن است. در این میان استحصال آبزیان بویژه گونه های تجاری که نقش مهمی از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی دارد بسیار در اقتصاد دریاپایه اهمیت دارد. در طی قرن حاضر، پدیده تغیر اقلیم بدلیل فعالیت های بشری اثرات خود را در محیط های دریایی و اقیانوسی هر روز نمایان تر می نماید؛ بطوریکه شاید در دهه گذشته این پدیده خیلی قابل لمس نبود اما امروز همه مردم این تغیرات را درک می کنند. بنابراین نقش تغییرات اقلیم در موفقیت و توسعه اقتصاد دریاپایه بسیار مهم است. در این مطالعه از گونه تون هوور معمولی (Thunnus tonggol) بعنوان یک گونه تجاری جهت بررسی نقش تغیر اقلیم بر روی نوسات صید طی ۷۰ سال گذشته (۱۹۵۰-۲۰۱۹) مورد ارزیابی قرار گرفت. در بررسی بیش از ۱۳ شاخص اقلیمی موثر با استفاده از مدل جمعی تعمیم یافته (GAM) مشخص شد ۴ شاخص نقش قابل توجهی در توضیح انحراف مدل دارند (R-sq.(adj) = ۰.۹۶۹ Deviance explained = ۹۸.۹%). بنابراین، در مدیریت و تعیین ذخایر این گونه در جهت اقتصاد دریاپایه پایدار می بایست تنش های توام تغیر اقلیم و تعادل صید در نظر گرفته شود. از سوی دیگر کنار آمدن با پدیده تغیر اقلیم در جهت افزایش بهره وری صید صنعتی از نظر اقتصادی لازم است در سند چشم انداز اقتصاد دریا پایه در کشور در نظر گرفته شود. ازاینرو، مدیریت اکوسیستم محور شیلاتی در اقتصاد دریاپایه پایدار نقش مهمی را در تصمیم سازی مدیران خواهد داشت.

تغییر اقلیم، تون هوور معمولی، صید و صیادی، اقتصاد دریاپایه