علی حنفی - استادیار اقلیم شناسی گروه جغرافیای دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، ایران
داود امینی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیای دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، ایران
رضا قربانی - دانشجوی کارشناسی مهندسی عمران، دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، ایران

آب وهوا در تمام فعالیت های انسان ازجمله فعالیت های نظامی تاثیر عمده داشته و مطالعات اقلیمی از دیدگاه نظامی بسیار حائز اهمیت است. آب وهوا از عواملی است که طرح های نظامی، تاکتیک ها و دکترین ها، فرماندهی، انتخاب نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت و پشتیبانی را تحت تاثیر قرار می دهد. در این تحقیق به منظور ارزیابی نقش عناصر اقلیمی بر فعالیت نیروهای نظامی در استان گیلان از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) استفاده گردید. بدین منظور از بین ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه، ۷ ایستگاه که دارای طول دوره آماری بالای ۲۵ سال (۲۰۱۹- ۱۹۹۵) بودند، انتخاب گردید. سپس داده های مربوط به پارامترهای اقلیمی شامل دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، سرعت باد، ابرناکی و فشار بخار اشباع در دوره روزانه و ساعتی از سازمان هواشناسی دریافت گردید. شرایط آسایش اقلیمی و تنش های گرمایی و سرمایی در روزها و ماه های مختلف سال با استفاده از شاخص PET ارزیابی گردیده و سپس در محیط GIS پهنه بندی گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در مناطق مرتفع استان و دامنه های شمالی البرز مانند ایستگاه های ماسوله، دیلمان و جیرنده؛ تنش های گرمایی در طول سال اتفاق نمی افتد. مناسب ترین ماه ها از لحاظ آسایش اقلیمی برای فعالیت های نظامی در این مناطق ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور می باشد. در بقیه ماه های سال تنش های سرمایی با شدت های مختلف در وجود دارد که می تواند بر عملکرد نیروهای نظامی تاثیر منفی بگذارد. درصورتی که در مناطق کم ارتفاع ساحلی دریای خزر مانند شهرهای رشت، آستارا و بندر انزلی، در ماه های خرداد، تیر، مرداد و شهریور تنش های گرمایی اندک تا متوسط و در ماه های آذر، دی، بهمن و اسفند نیز تنش های سرمایی اندک تا متوسط برای فعالیت نیروهای نظامی وجود دارد. مناسب ترین ماه ها از لحاظ آسایش اقلیمی برای فعالیت های نظامی در شهرهای ساحلی دریای خزر به ترتیب ماه های اردیبهشت، مهر، آبان و فروردین می باشد.

اقلیم شناسی نظامی, نیروهای نظامی, استان گیلان